vrijdag 05 mei 2023
Dinsdag (2 mei) in Trouw:
Dierenwelzijn
Pogingen om de laatste gorilla van Thailand over te plaatsen zijn tot dusver gestrand. Maar ondertussen verandert er wel iets in de omgang met dieren.
MARIANNE SLEGERS
Op de zevende verdieping van een bijna verlaten winkelcentrum ten westen van de Chao Praya-rivier in Bangkok woont de enige gorilla van Thailand. Bua Noi, wat 'kleine lotus' betekent, zit al ruim dertig jaar in haar eentje opgesloten in een door glas en tralies omgeven vertrek van zo'n 30 vierkante meter waar alleen in een klein hoekje daglicht binnenkomt. ‘Het is een absolute schande dat er ondanks de Thaise dierenwelzijnswet niet wordt ingegrepen’, zegt Nederlander Edwin Wiek, de oprichter van de Wildlife Friends Foundation, een opvangplek voor wilde dieren in Thailand.
Voorbij een keur aan exotische vogels - neushoornvogels, parkieten, kaketoes, papegaaien - met dito lokroepen, haveloos ogende dwerggeiten, flamingo's en apen in allerlei soorten en maten staat de kooi van Bua Noi. Terwijl haar buurman, een orang oetan, acrobatische bewegingen maakt en energiek door zijn kooi slingert, staart Bua Noi verveeld uit haar ogen terwijl haar vingers de tralies omklemmen. De hoge woontorens die boven de vele dierenkooien uitsteken, zijn voor haar onzichtbaar.
De uit de jaren tachtig stammende dierentuin Pata Zoo, die zich op de zesde en zevende verdieping van dit winkelcentrum bevindt, wordt al sinds jaar en dag bekritiseerd. Internationale dierenrechtenorganisaties, zoals het Amerikaanse Peta, en beroemdheden zoals zangeres Cher en de actrice Gillian Anderson hebben al meerdere malen om de vrijlating of overplaatsing van Bua Noi geroepen. Begin maart werd door activisten met graffiti in het Thais de woorden 'Laat Bua Noi Vrij' op de muren van het winkelcentrum gespoten, waarop de eigenaar van Pata Zoo, een privé-dierentuin, een beloning uitloofde van 100.000 baht (2680 euro) voor informatie over de daders.
Tot dusver heeft alle ophef rondom de naar schatting veertig jaar oude gorilla niet tot verandering geleid. Wiek ziet echter wel dat onder de Thai meer aandacht ontstaat voor dierenwelzijn. ‘Met name onder mensen in de stad en jongere generaties is dit het geval.’
Ook over bijvoorbeeld de apen die op sommige plekken nog altijd worden gebruikt om kokosnoten te plukken en over de olifanten waar toeristen op rijden, constateert Wiek dat er zachtjesaan anders wordt gedacht. ‘Vergeleken met een paar decennia geleden wordt er veel vaker over deze onderwerpen gesproken in de Thaise media en zijn er meer mensen bezorgd over het welzijn van de dieren.’ Maar hij zegt tegelijkertijd dat het lastig is om daadwerkelijk grote veranderingen door te voeren. Er gaat veel geld om in de toerisme-industrie in Thailand. ‘De lobby van rijke, invloedrijke mensen om bijvoorbeeld een verbod op olifanten rijden te voorkomen, is dan ook zeer krachtig.’
Gorilla Bua Noi wordt goed verzorgd, volgens Wiek. ‘Ze krijgt meer dan genoeg te eten en te drinken.’ Tomaten, bananen, druiven - wat maar op de markt te krijgen is. Hij noemt het desalniettemin een 'trieste situatie' omdat ze nauwelijks zonlicht ziet en vooral omdat ze al jarenlang in haar eentje in een kooi zit. ‘Gorilla's zijn groepsdieren en in het wild maken ze dagelijks kilometerslange trektochten door de natuur.’ De enige beweging die Bua Noi nu krijgt zijn de rondjes die ze maakt in haar kooi en het slingeren aan grote rubberen tractorbanden die met kettingen aan het plafond zijn vastgemaakt.
De eigenaar van Pata Zoo, Kanit Sermsirimongko, stelde eerder al dat het niet in het welzijn van Bua Noi zou zijn om haar na zoveel jaar over te plaatsen en dat ze goed behandeld wordt. Eind vorig jaar maakt Sermsirimongko bekend dat hij bereid is om haar voor 30 miljoen Thaise baht (800.000 euro) te verkopen. Inzamelingsacties hebben vooralsnog niet dit bedrag opgebracht.
Volgens de Thaise minister van milieu Varawut Silpa-archa, die verantwoordelijk is voor dierenwelzijn, is de overheid machteloos: ‘Bua Noi wordt beschouwd als privébezit, dus we kunnen niets doen om haar weg te halen. De eigenaar kocht Bua Noi voordat er wetten werden ingevoerd om de handel in en het bezit van bedreigde dieren en wilde dieren te voorkomen.’
Volgens Wiek kan de overheid wel degelijk wat doen, maar is er sprake van een 'soort van lafheid'. Hij ziet twee betere opties voor de inmiddels bejaarde gorilla, die waarschijnlijk nog maar enkele jaren te leven heeft: gorilla's worden in het wild zo'n veertig jaar oud, opgesloten gorilla's kunnen zo'n vijftig jaar worden. ‘De eerste is dat ze wordt opgevangen door de Aspinall Foundation, die al tientallen gorilla's heeft opgevangen in het Verenigd Koninkrijk.’ De tweede optie is dat ze naar een opvangplek buiten Bangkok gaat, in een meer natuurlijke omgeving. Zoals bijvoorbeeld bij zijn eigen Foundation, op drie uur rijden van Bangkok. Hoe dan ook: ‘De tijd om te handelen dringt. Anders is het te laat voor Bua Noi.’
