woensdag 06 juli 2022
Ben vanavond in het Rotterdamse Oude Luxor-theater voor Festen, de theaterbewerking van de beroemde gelijknamige Deense film. In 2002 – twintig jaar geleden – schrijft Peter Heerschop die voor en met de vaste kern van De Ploeg – onder wie, naast Peter, Genio de Groot, Han Römer, Titus Tiel Groenestege en Viggo Waas. De Ploeg vult de ploeg aan met gastspelers als Piet Römer en Ria Marks. Nu zijn de gastrollen voor onder anderen André Dongelmans, Bas Hoeflaak, Stephanie Louwrier en Maartje van de Wetering. En Titus Tiel Groenestege speelt niet mee, maar doet de regie, aangezien de regisseur van toen, Willem van de Sande Bakhuyzen, inmiddels is overleden.
Twee uur en een kwartier kijk je naar veel satire, inclusief hilarische spraakverwarringen, visuele vondsten en subtiele spot, want niet voor niets bestaat de helft van de cast uit cabaretiers in dubbelrollen. Maar dramatiek en ontroering krijgen uiteindelijk toch de overhand, waardoor je publiek na afloop hoort zeggen dat het zwaardere kost was dan men had verwacht.
Festen gaat over het familiefeest ter gelegenheid van de zeventigste verjaardag van de pater familias. Maar dat heeft plaats kort na de zelfmoord van een van de vier kinderen. Met twee speeches onthult haar lievelings- en tweelingbroer tijdens het diner wat van haar dood de oorzaak moet zijn geweest: het jarenlange seksuele misbruik door de vader van die tweeling toen zij nog kleine kinderen waren. Hun vader is dus niet alleen een pedoseksueel en incestpleger, maar indirect ook een moordenaar. “Inmiddels begonnen de verkrachtingen weer, maar dan in mijn dromen”, schrijft de gestorvene in haar nu pas gevonden afscheidsbrief, die de andere dochter er ook nog even inwrijft.
Uiteraard ontspoort de avond daarna volledig, zeker door de inbreng van de andere zoon, die niet was uitgenodigd voor dit feest, maar toch kwam, en de levende dochter, die zich alleen met haar verslaving aan seks en pillen staande houdt. En wat te denken van de zwijgzame moeder, die klaarblijkelijk al die jaren de hand boven het hoofd van haar echtgenoot hield, maar nu ook voor een dilemma komt te staan.
De voorstelling vangt aan met alleen Peter Heerschop en Viggo Waas, die met hun terugblik op Festen-2002 en vooruitblik op deze nieuwe versie ook stilstaan bij Viggo’s hersenbloeding, maart 2021. Het was kantje boord, maar hij leeft nog! Piet Römer daarentegen kan niet meer meedoen – Viggo: “Nee, want die is wèl dood!” En Willem van de Sande Bakhuyzen evenmin – Viggo: “Nee, want die is ook dood!” Hiermee, en met hilarische haakjes naar onder meer Black Lives Matter en de Gender-problematiek, zetten zij meteen de toon voor het zwartkomische stuk dat gaat volgen. Prachtig theater.
Na afloop groet ik bekenden: Peter en Viggo natuurlijk en ook Bas Hoeflaak, die ik lang niet heb gezien. En Peter de Jong (de Maxi van Mini & Maxi) is er ook. We praten over Waardenberg & De Jong, die twee weken geleden hun comeback na 25 jaar afsloten. Ook in het Luxor, maar dan het Nieuwe. Martin van Waardenberg is van januari 1956, Wilfried van september 1957 – generatiegenoten dus. Ook met pensioen. Peter is van september 1960 en Viggo van april 1962 – dat scheelt ook niet zoveel, maar die gaan volgend seizoen gelukkig samen door. Peter de Jong is van december 1947 en dus de oudste van ons allen. Ouwe lullen zijn we – maar aardige ouwe lullen. Al zeg ik ‘t zelf.
