zaterdag 26 oktober 2019
Met deze foto mag de Chinese fotograaf Yongqing Bao zich de Wildlife Photographer of the Year Awards 2019 noemen, weten we sinds dinsdagavond jl. (Als ik dit schrijf, is het vrijdag 18 oktober.) De jury noemt de foto, getiteld The moment, de perfecte combinatie van ‘humor en horror’.
Uit het persbericht: Is het een strijd op leven en dood of spelen deze marmot en een Tibetaanse vos een spelletje? Ja hallo, betreft het hier de serieuze toekenning van de beste wilde-natuurfoto of de lolligste scène uit André van Duins Animal Crackers?
Ook de jury weet gelukkig wel beter:
De Chinese fotograaf legde deze confrontatie tussen roofdier en prooi vast op het Tibetaans hoogland in China. De foto laat de – bijna menselijke – schrikreactie van de marmot zien als hij doorheeft dat er een vos op hem afsnelt. Simpelweg het perfecte moment.
Ik citeerde vaker uit een dierenverhaal van Koos van Zomeren dat staat afgedrukt in zijn mooiste bundeltje, getiteld Een vederlichte wanhoop (1987). Hij schrijft daarin over drie jonge futen die bescherming zoeken bij hun ouders:
Twee laten zich rondvaren op de rug van een oudervogel, net matrozen op een slagschip. De derde wil er ook bij, maar steeds als het hem bijna lukt zich aan de achtersteven omhoog te werken, strekt een van de andere een poot. Het ziet eruit alsof hij wordt weggeschopt.
De verschoppeling. Hij is elk jaar van de partij, maar meestal niet lang. Futen zijn nogal zakelijk in de ouderliefde. Ze verspillen zo weinig mogelijk zorg aan kansarm nageslacht. Het is een typisch menselijke luxe aan de kant medelijden te staan hebben met het kleinste kleintje.
Nu zelfs broer en zus zich tegen hem keren cirkelt het arme ding radeloos om vader of moeder (bij futen is dat lastig te zien) heen. Verstoken van warmte, veroordeeld zijn geringe energie te verbruiken door zelf te zwemmen.
Dan komt van ver de andere ouder aan. Plotseling zijn de kansen gekeerd. Zijn bewegingsvrijheid uitbuitend raust de verschoppeling in de punt van een minuscule boeggolf weg. Hij komt het eerst en bedelt krachtig genoeg om een zilverig visje toegestopt te krijgen. Gerechtigheid, stelt de toeschouwer vast en hij maakt zich uit de voeten. Een happy end is vaak een kwestie van tijdig weg wezen.
Ik zag de prijswinnende foto en dacht meteen aan die laatste zin: tijdig weg wezen – oftewel: maar niet nadenken over hoe het afliep, waarschijnlijk slecht [*].
Pas schreef ik hier over een verschrikkelijke foto (lees hier). Die legde vast wat gebeurde vóórdat ik tijdig weg wezen kon en ik heb daar nog steeds last van.
Maar deze foto kan ik aan. Dat geldt dus niet voor het bijschrift: Is het een strijd op leven en dood of spelen deze marmot en een Tibetaanse vos een spelletje? Ernst relativeren met humor – dat is essentieel in mijn (cabaret)vak; het ontkennen van ernst met humor gelukkig nooit.
[*]
Zie je wel. Een dag later - als ik dit schrijf, is het zaterdag 19 oktober - in de Volkskrant-bijlage Boeken & Wetenschap:
Yongqing had de beide dieren al een uur gadegeslagen: een marmot die zich schuilhield omdat er een vos in de buurt rondscharrelde. Tot het moment dat de marmot kennelijk dacht dat de kust veilig was en zijn hol verliet – om te ondervinden dat de vos niet was vertrokken, maar al die tijd stilletjes op de loer had gelegen. Op een andere foto van Yongqing, niet geselecteerd, is te zien hoe de kaken van de vos zich sluiten om de kop van de marmot.
