maandag 29 juli 2019
Merkwaardige expositie in de Amsterdamse Melkweg Expo [*]. Als aanvulling op de theatervoorstelling Triptych (Eyes of one on another) [**] kregen acht hedendaagse kunstfotografen het verzoek te reflecteren op het oeuvre van de Amerikaanse fotograaf Robert Mapplethorpe (1946-1989). Die staat bekend om zijn expliciet erotisch foto’s. Uitgangspunt voor de fototentoonstelling, die de titel Eyes of Robert kreeg en die t/m eind juli nog te zien is: hoe relevant is het werk van dit enfant terrible, die de gemarginaliseerde homocultuur onder de aandacht bracht, anno 2019?
Iedereen kent deze foto:
Nog een vrij brave binnen zijn oeuvre van expliciete mannelijke naaktfoto’s, waarmee Robert Mapplethorpe de homocultuur in beeld wilde brengen en de heterowereld wilde shockeren.
Wat krijgen we anno 2019 te zien als acht fotografen zich erdoor laten inspireren? Nou, teleurstellend weinig.
Neem de foto Lolita van Martijn Mendel (1994). Daarop zien we een verlegen kijkende jongeman, met ontbloot, getatoeëerd bovenlijf en een teddybeer op schoot. Een geslachtsloze teddybeer, dus symbool voor de kindertijd. Maar nee… de teddybeer is geblinddoekt en draagt kettingen en een glanzend latex-pakje. Achterliggende gedachte: de onschuld staat op het spel; de geslachtsrijpe teddybeer, symbool voor de volwassenheid, dringt zich op.
In Trouw van donderdag (als ik dit schrijf, is het vrijdag 20 juni) interviewt Ula Idzikowska Fleurie Kloostra, die de expositie samenstelde met Tjade Bouma. Kloostra:
“Het was ons duidelijk dat zijn shockerende tactiek tegenwoordig niet meer nodig is. We zijn verzadigd van naaktheid, ondanks de golf van nieuwe preutsheid met afgeplakte tepels op Instagram”. We vroegen acht hedendaagse artiesten te onderzoeken welke plaats homoseksualiteit in de huidige beeldcultuur heeft. Zepelden de provocerende laag van Mapplethorpes werk af en hebben gekeken wat eronder schuilt.”
Het resultaat: sensuele, maar toch voorzichtige omhelzingen in pastelkleuren, portretten van mannen in leer die trots voor zich uitkijken. Gespierde torso's van mannen die met hun afgetrainde lichamen pronken… En als fotograaf Ari Versluis twee opgemaakte outsiders, helemaal in het zwart, toont die zich terugtrekken in een onpersoonlijke witte ruimte, is dat niet voor iets op z’n Mapplethorpes. Nee, zo schrijft hij in de toelichting: “Ze zijn verstoten door de samenleving; alleen in deze witte oase zijn ze veilig.”
Kloostra. “We zijn conservatiever aan het worden. Kijk naar Amsterdam: hier kan je als homokoppel nog altijd niet hand in hand lopen. Daarom vonden we het ook belangrijk om het artistieke debat over de acceptatie van homoseksuelen opnieuw te gaan voeren, maar dan in een nieuwe vorm.”
Nou, geef mij Mapplethorpe maar! Zie hier zijn website.
[*]
Lees hier over Melkweg Expo.
[**]
Lees hier over de voorstelling.
Die maakt onderdeel uit van het Holland Festival.
