Logboek

Het Logboek (de edities van 2012 t/m najaar 2016 zijn hier niet meer terug te lezen) veranderde 1 januari 2020 weer van een dag- in een Weekboek. Elke week - een enkele keer iets vaker en vaker iets minder - schrijven over wat week maakt. Of zoals ik het tegenwoordig noem: ik ben in mijn leven onderweg om mooie dingen aan te raken. Vanaf juni 2021 zal er minder vaak dan wekelijks een bijdrage te lezen zijn; de schrijftijd gaat op aan boeken die in februari en in oktober 2024 verschijnen.

-----

Voor wie een handvat zoekt: met de pijl rechts van ARCHIEF (zie onderaan deze pagina) ga je terug naar het vorige jaar; met de pijl links vooruit naar het volgende. Handiger echter zijn deze links: daarmee ga je naar de inhoudsopgaven van 202320222021, 2020 (deel 1: A t/m F, deel 2: G t/m Ldeel 3: M t/m R, en deel 4: S t/m Z), 2019 en 2018 en de logboeken van 2017 en (enkele van) najaar 2016.

-----

Dat in het beeld de klok op vijf uur staat, is omdat mijn dag al zolang ik mij herinner, begint rond (en meestal al ruim voor) vijf uur 's morgens, hoe laat het 's avonds ook wordt. Sinds de zomer van 2022 sta ik op om steevast drie uur. Om te schrijven zijn het mijn meest productieve uren van de dag.

Week 27 - 190. Pixelparadijs [3/3]

dinsdag 09 juli 2019



Ed van der Elsken (1925-1990) was een van de grootste fotografen van ons land en een van de eersten die, al vanaf de jaren vijftig, met kleur werkte. Veel van zijn collega’s keken daar destijds op neer; zij vonden kleurenfotografie plat en commercieel. Pas in de jaren tachtig veranderde dat beeld. 

Maar… schimmels in Van der Elskens Edamse huis bedreigden de collectie. Zo'n tachtig procent van de tweeënveertigduizend dia’s die na zijn dood terechtkwamen bij het Nederlands Fotoarchief in Rotterdam bleken besmet. Bij aankomst in het archief gingen ze daarom, in dozen van zuurvrij karton, meteen naar de koelste depotruimte, Dat vertraagde het verval, maar zette het niet stil.
 
Katrin Pietsch, inmiddels hoofd van de restauratieafdeling, kwam in 2007 bij het museum werken en was daarmee de eerste gespecialiseerde fotorestaurator van ons land. Ook zij had geen passend recept tegen de schimmel, maar besloot te gaan experimenteren met mengsels van oplos- en desinfecteermiddelen in verschillende concentraties. En in 2016 ontwikkelde zij een methode om het restauratietempo flink op te schroeven. Daardoor konden er in plaats van een handvol dia’s voortaan meer dan tweehonderd exemplaren per dag aan bod komen. De technieken om fotografie te restaureren en conserveren zijn nog volop in ontwikkeling, maar mede door dit Van der Elsken-project loopt Nederland wereldwijd voorop.

Pietsch, in Het Parool (24 mei) geïnterviewd door Edo Dijksterhuis: "Alle dia's moesten eerst uit hun raampjes, waar Van der Elsken vaak aantekeningen op had geschreven en die dus bewaard moeten blijven. Daarna gingen ze door drie badjes: de eerste om de schimmel week te maken, de tweede om diep te desinfecteren en de derde om de dia minder water te laten vasthouden en beter te laten drogen."


De resultaten van deze restauratie zijn t/m begin oktober te zien in het Nederlands Fotomuseum. De tentoonstelling (met catalogus!) Lust for Life bevat een selectie van 106 foto's en 620 dia's, waarvan een deel nooit eerder is gepubliceerd of getoond.




En de rest van de collectie van Van der Elsken en van het museum? Pietsch: "Door de restauratie kunnen deze dia's er weer ruim honderd jaar tegen. Maar het Nederlands Fotomuseum bezit de grootste collectie van Nederland: ruim 5,5 miljoen fotografische objecten. Honderdduizenden daarvan hebben hulp nodig. Pas 13 procent is geregistreerd en slechts 4 procent gedigitaliseerd.”

Archief 2019