Logboek

Het Logboek (de edities van 2012 t/m najaar 2016 zijn hier niet meer terug te lezen) veranderde 1 januari 2020 weer van een dag- in een Weekboek. Elke week - een enkele keer iets vaker en vaker iets minder - schrijven over wat week maakt. Of zoals ik het tegenwoordig noem: ik ben in mijn leven onderweg om mooie dingen aan te raken. Vanaf juni 2021 zal er minder vaak dan wekelijks een bijdrage te lezen zijn; de schrijftijd gaat op aan boeken die in februari en in oktober 2024 verschijnen.

-----

Voor wie een handvat zoekt: met de pijl rechts van ARCHIEF (zie onderaan deze pagina) ga je terug naar het vorige jaar; met de pijl links vooruit naar het volgende. Handiger echter zijn deze links: daarmee ga je naar de inhoudsopgaven van 202320222021, 2020 (deel 1: A t/m F, deel 2: G t/m Ldeel 3: M t/m R, en deel 4: S t/m Z), 2019 en 2018 en de logboeken van 2017 en (enkele van) najaar 2016.

-----

Dat in het beeld de klok op vijf uur staat, is omdat mijn dag al zolang ik mij herinner, begint rond (en meestal al ruim voor) vijf uur 's morgens, hoe laat het 's avonds ook wordt. Sinds de zomer van 2022 sta ik op om steevast drie uur. Om te schrijven zijn het mijn meest productieve uren van de dag.

Week 25 - 175. I.M. Martine [2/5]

maandag 24 juni 2019

Vervolg van gisteren.


Martine Bijl debuteert in 1983 met het eerste van vier theaterprogramma’s, waarmee zij definitief afrekent met het imago van het vriendelijk mooie en onschuldig blonde, begaafde, beschaafde burgertrutje, gevangen onder de beschermende vleugels van een oude muzikant. Aan dat beeld van haar wijdde de Vlaamse chansonnier Louis Neefs zijn loflied Martine, al bedoelde hij dat komischer en minder pathetisch dan producer Gerrit den Braber, die haar zwijmelgeestig omschreef als “de blonde fee uit Loenen aan de Vecht”.


Zie ik jou op televisie,hang ik altijd aan de buis
Aan je beeld en aan je lippen, want dan heb ik jou in huis
Heb ik jou op televisie, nou, dan is m'n avond goed
Daaruit mag je concluderen, dat je mij gewoon iets doet

     Oh Martine, oh Martine, hoe kan ik jouw hart verdienen
     'k Ben geen makelaar uit Schagen, die jou in z'n huisje vond
     Oh Martine, oh Martine, hoe kan ik jouw hart verdienen
     Ik hield altijd van brunettes, maar ik hou het nu op blond

In een quiz of in een showtje, in een panel of een lied
Wees dan zeker dat ik thuis benen intens en diep geniet
Ik weet best dat ik geen kans heb;'t Is me nergens om te doen
En een kushand is vaak mooierdan een doodgewone zoen

     Oh Martine, oh Martine..

Jij hebt alles wat ik mooi vind; jij hebt charme, gratie, stijl
Door jouw vele kwaliteitenging ik aardig voor de bijl
Maar zolang de molens draaien en de wieken zullen slaan
Blijf ik hunkerend in de verte, rustig op een afstand staan

     Oh Martine, oh Martine…

[Kijk en beluister hier]


Als zestienjarige leerlinge van het Amsterdamse Spinoza-Lyceum zingt Martine Bijl, zichzelf op gitaar begeleidend, tijdens een schoolfeest liedjes van de Franse chansonnière Anne Sylvestre, zoals Lazare et Cécile, dat zij later zelf zal vertalen (lees hier). Radiopresentator en kenner van het Franse chanson Ben Levi hoort haar en brengt haar in contact met Willem Duys en met Ernst van Altena, dé vertaler van Georges Brassens, Jacques Brel en vele anderen. Van Altena vertaalt vier van deze chansons in het Nederlands en nog in datzelfde jaar, 1965, verschijnen ze op haar eerste plaatje.

[Lees en luister hier: Mijn man ging van huis]
[Lees en luister hier: Marijke]







Ze maakt kennis met tekstschrijver-componist-gitarist Henk van der Molen. Die staat in 1966, als arrangeur en als auteur van enkele van de liedjes, mede aan de basis van haar eerste LP en begeleidt haar datzelfde jaar op het Knokke-Songfestival
Zij is pas 18, Van der Molen al 46 jaar. Maar dat verschil in leeftijd noch het feit dat Van der Molen getrouwd is, voorkomt dat zij een liefdesrelatie krijgen. De roddelpers stort zich meedogenloos op hen als dat uitkomt: een scholiere uit een beschermd artsenmilieu heeft een verhouding met een 28 jaar oudere, getrouwde muzikant. Maar hoewel hun affaire d’amour standhoudt: Van der Molen blijft getrouwd. Pas als zijn vrouw in 1977 overlijdt, gaat hij met Martine samenwonen.

Zowel door deze gecompliceerde en in de bladen toch al breed uitgemeten privésituatie als door haar gesloten karakter, leidt Martine Bijl in die jaren een vrij teruggetrokken bestaan. Er is veel kritiek op haar lieflijke uitstraling en repertoire en ook op haar artistieke en persoonlijke relatie met Henk van der Molen, die haar in haar ontwikkeling zou remmen. Allerlei mensen dringen zich hinderlijk op om haar carrière te versnellen, maar nog meer om hun eigen ego te strelen en hun portemonnee te spekken. Argwanend geworden en gesteld op hun privéleven verkiezen Van der Molen en zij meer en meer het isolement. Haar artisticiteit moet maar voor zichzelf spreken. Dus laat zij veelvuldig van zich horen via grammofoonplaten met vertaalde en voornamelijk door henzelf geschreven oorspronkelijke chansons. Die liedjes zijn lang niet allemaal zo lief en sprookjesachtig als haar platen met Liedjes uit de tijd van Ot & Sien (1968) en met bewerkte vertellingen van Hans Christiaan Andersen (1975). Maar van een kritisch karakter geeft zij toch niet echt blijk met haar jarenlang deelname aan en presentatie van populaire tv-familiespelletjes (zoals, van 1971 tot 1982, Wie van de drie?) of met haar vele eigen TV-shows bij de TROS. En bij de koffieconcerten en gelegenheidsoptredens bij feestjes en partijtjes waarvoor zij veelvuldig wordt gevraagd, staat zij dan ook nog steeds Het Bloemendaalse bos en De makelaar van Schagen te zingen.

Naar aanleiding van een van die recitals schrijft theaterrecensent Jacques d’Ancona: “Het vrouwtje begint het zich de laatste jaren wel erg gemakkelijk te maken.” Martine Bijl trekt het zich aan, want die mening is ze zelf ook al enige tijd toegedaan. Ze besluit de sluimerende plannen voor een literair theaterprogramma – in navolging van haar collega’s Jasperina de Jong (1979) en Adèle Bloemendaal (1982) en later (vanaf 1985) ook Jenny Arean – nu toch eindelijk maar eens ten uitvoer te brengen.
 

Wordt vervolgd.

Archief 2019