donderdag 23 mei 2019
Als ik dit schrijf, is het donderdag 9 mei en bereid ik me voor op mijn te gast zijn, zaterdag a.s., in twee radioprogramma’s. Aanvankelijk zou ik alleen van 15 tot 17 uur te horen en te zien zijn bij de lokale omroep van Wassenaar en omstreken. Maar Sjaak Bral vernam dat ik in de buurt ben en nodigde me uit om in Den Haag aan te schuiven bij zijn Radio West-programma, dat van 12 tot 14 uur duurt. In beide uitzendingen staan centraal het leven en het werk van Michel van der Plas (pseudoniem van Ben Brinkel. 1927-2013), die in Brals Den Haag is geboren en in het Leidschendam van Midvliet FM stierf.
Hun persbericht:
Bekende Leidschendammers: Eerbetoon aan Michel van der Plas
In het programma 'Bekende Leidschendammers' staat zaterdag 11 mei van 15.00-17.00 uur onze plaatsgenoot Michel van der Plas, pseudoniem van de in 2013 overleden Ben Brinkel, centraal. Michel van der Plas: schrijver, dichter, vertaler, journalist, schrijver van cabaret- en liedteksten en een groot dagboekschrijver.
In de studio is Frank Verhallen te gast. Hij schreef de in 1993 gepubliceerde biografie over Ben Brinkel. Voorts komt Fred Berendse van het Godfried Bomans Genootschap o.m. vertellen over de vriendschap tussen Bomans en Van der Plas. Hoe zat het nu precies met de vriendschap tussen die twee?
Er zijn telefonische interviews te beluisteren met Stijn Fens, redacteur Geestelijk Leven van Dagblad Trouw, die van der Plas als zijn grote leermeester ziet, en met Gerard Cox, die in het verleden theaterprogramma's maakte samen met Frans Halsema, waarvoor Van der Plas verantwoordelijk was voor de teksten van de conferences
In de twee uur durende uitzending gaan we het hebben over zijn jeugd, over zijn geloofsbeleving en opleiding tot priester en zijn 43-jarige carrière bij Elseviers Weekblad.
De vriendschap met Godfried Bomans komt aan de orde en natuurlijk besteden wij veel aandacht aan de tekstschrijver Michel van der Plas, die teksten schreef voor Frans Halsema, Wim Sonneveld en andere artiesten. Uiteraard zijn verschillende liedjes van zijn hand te horen in de uitzending.
De presentatie is in de vertrouwde handen van Anneke van Putten en Rene Marquard.
Wij vinden het mooi dat de weduwe van Ben Brinkel, Cella Brinkel-de Jong (90 jaar), ook aanwezig zal zijn in de studio om de uitzending bij te wonen.
Mocht u de uitzending ook willen bijwonen, dan bent u van harte welkom in de studio van Midvliet FM, Damlaan 30A te Leidschendam.
Een eerbetoon aan Michel van der Plas op zaterdag 11 mei van 15.00 - 17.00 uur!
De fouten (uitgezonderd enkele taalfouten) heb ik laten staan. Zo schreef Van der Plas niet alleen de conferences, maar ook de meeste liedjes voor de drie Cox & Halsema-programma’s.
Inderdaad schreef ik in 1993 een boek over Michel van der Plas, getiteld Van veel te veel een spaarzaam deel. Ik zou het geen biografie noemen – die zou ik graag schrijven – maar een monografie. Ik heb haar deze week herlezen, want uren achtereen praten over de persoon over wie je meer dan 25 jaar geleden een boek schreef, vereist toch dat je nog eens tot je neemt wat je destijds allemaal noteerde en hoe je toen te werk ging. Het viel me niet tegen!
Na de publicatie van mijn boek leefde Van der Plas gelukkig nog twintig jaar, waarin hij twee belangwekkende biografieën publiceerde (in 1995 over Alberdingk Thijm en in 2000 over Anton van Duinkerken) en nog enkele andere boeken, maar, zo las ik in het Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse letterkunde 2015:
dat waren stuiptrekkingen van een wegglijdend schrijverschap. Er bleef genoeg te schrijven en te bundelen over. Maar hij vroeg zich met gevoelens van groeiende onmacht af waar hij zijn werk nog kwijt zou kunnen. De laatste jaren van zijn leven zette hij nauwelijks nog een letter op papier en zelfs brieven schrijven, wat hij altijd met overgave gedaan had, was voorbij. De behoefte was er wel nog, mooie zinnen zaten ook in zijn hoofd, maar het kwam er niet meer van. Ook las hij minder en al helemaal geen nieuwe Nederlandse literatuur meer. ‘Zegt me helemaal niets’, was vaak zijn reactie als het ging om een nieuwe roman of een bejubelde jonge auteur - en hij had ook geen enkele ambitie tot kennismaken. Als hij las, was het vooral historisch werk en Engelse poëzie.
Die laatste jaren waren niet gemakkelijk. Zijn conditie werd zwakker - hij viel af en toe - en hij moest een oog missen. Hij leek zich soms te hebben ingesponnen in een cocon van gelatenheid, misschien zelfs wel somberheid. Hij schreef al langer geen ironische, relativerende, geestige teksten en columns meer en met het wegvallen daarvan leek de lichte kant van Van der Plas ook verdwenen. ‘Als ik niet schrijf, besta ikeigenljk niet’, zei hij wel eens in de periode waarin hij nog werkzaam was. Inderdaad was nu met het wegvallen van de schrijver Michel van der Plas ook Ben Brinkel minder sprekend aanwezig.
In 2010 verhuisden hij en zijn vrouw Cella naar Leidschendam, waar hun zoon Theo met zijn gezin woont. In zijn grote, nieuwe appartement richtte hij een werkkamer in, gestoffeerd met boeken, maar hierin is zo goed als niets meer tot stand gebracht.
Ik heb nog meegewerkt aan de documentaire die Stijn Fens in 2012 over hem maakte (zie hier) – gehaast, omdat Fens wilde dat Oom Ben die nog zou kunnen zien en daar slaagde hij godzijdank ook in. In die documentaire was goed te zien dat het overlijden – over het lijden heen dus – nabij was.
In mijn rubriek Gedicht Gedacht kwam Michel van der Plas de afgelopen vier jaar pas drie keer voorbij (zie hier en hier en hier) en daarmee doe ik hem als dichter en liedauteur tekort. Daar komt verbetering in. Met dank aan Midvliet FM dus.
