Logboek

Deze rubriek is maart 2024, na bijna twaalf jaar lang een dagelijkse bijdrage, beëindigd. De edities vanaf 2012 zijn inmiddels niet meer terug te lezen. De komende dagen verdwijnen ook de laatste bijdragen, die van 2019, stukje bij beetje.
Frank Verhallen, 17 maart 2024 

Week 20 - 140. Fallisch fruit

maandag 20 mei 2019


Merel Bem schrijft deze zaterdag (4 mei) in de Volkskrant-rubriek Beeldvormers over een video-art kunstwerk dat verdween uit een expositie in  het Nationaal Museum te Warschau en… tot welk ludiek Pools protest dat leidde. 

De museumdirecteur had het filmpje Costumer Art van de Poolse kunstenaar Natalie LL (Lach-Lachowicz) laten verwijderen. In deze performance, al uit 1973, filmde zij zichzelf terwijl zij een banaan verorbert alsof het… Bekijk het hier.

Genoemde reden voor het verbod is dan ook: “Het museum is gekant tegen het tonen van werk dat jonge, gevoelige mensen zou kunnen irriteren.” Waarschijnlijk is het museum onder druk gezet door de conservatieve regering van Polen, die vaker kunstwerken verbiedt omdat ze “onbetamelijk” zijn. 

Reden voor progressieve politici en kunstenaars om te protesteren tegen deze staatscensuur. Hoe? Met bananen uiteraard. Het werd de protestactie Maandag Banaandag: met duizend bananendemonstranten voor het museum, die foto's van zichzelf plaatsten op sociale media. Dat leidde tot een stroom aan beelden van mensen met bananen in hun hand, in hun mond, op hun hoofd, in hun oor, tussen hun benen et cetera. Nogal melig en allerminst kunstzinnig.






Tijd om Bem te citeren:
Het werk van Natalia LL, waarmee dit alles begon, laat eveneens weinig aan de verbeelding over. Een jonge vrouw die uitdagend een fallisch stuk fruit eet – natuurlijk was de kunstenaar zich bewust van de nogal oppervlakkige seksuele connotaties van haar video. Consumer Art was op het eerste gezicht dan ook een glasheldere feministische middelvinger naar het patriarchaat. 




Maar Natalia’s jaren-zeventigbanaan verwees ook nog naar iets anders, iets belangrijkers: overheidsbemoeienis. Onder het communisme waren fruit en andere gezonde producten schaars. Dankzij de overheersende regering hadden de Polen niet de vrijheid, niet eens de mogelijkheid om te eten wat goed voor hen was. Dáártegen was de kunstenaar in actie gekomen en daarbij heiligde het doel de middelen.

Noem me romantisch of grenzeloos naïef, maar nu zit ik dus stiekem te wachten op het bericht dat die enigszins flauwe bananenprotestactie de hele Poolse bananenbusiness uit het slop heeft getrokken. En dat terwijl ik niet eens van bananen houd.

Archief 2019