Logboek

Deze rubriek is maart 2024, na bijna twaalf jaar lang een dagelijkse bijdrage, beëindigd. De edities vanaf 2012 zijn inmiddels niet meer terug te lezen. De komende dagen verdwijnen ook de laatste bijdragen, die van 2019, stukje bij beetje.
Frank Verhallen, 17 maart 2024 

Week 15 - 108. Paardentraan

donderdag 18 april 2019




De foto is vaak gedeeld op sociale media de afgelopen week. Paardentrainster Moniek Valk fotografeerde vrijdag (12 april) een ‘huilende merrie’ bij een paardenfokkerij in Sprundel (Noord-Brabant). 

Uit het Brabants Dagblad van zaterdag:
De geboorte van een veulen blijft voor Moniek Valk een bijzondere gebeurtenis. In de meeste gevallen gaat het ook goed en komt het veulen gezond ter wereld, maar afgelopen vrijdag moesten bij de fokkerij […] alle zeilen bijgezet worden om de paardenbaby […] te redden. […] Wat bleek: de merrie lag in een verkeerde houding en blokkeerde daardoor een gezonde uitdrijving. ,"We moesten heel snel met een oplossing komen anders zou het veulen het niet gaan redden. […] Uiteindelijk waarschuwde de fokker de dierenarts die met spoed ter plekke kwam. Die probeerde nog van alles, maar moest al snel constateren dat het veulen inmiddels al was overleden. Hij was er bovendien bang voor dat ook de merrie het niet zou gaan overleven als het jong niet binnen een paar uur zou worden weggehaald. We hebben uiteindelijk door middel van een shovel het paard opgetild en het veulen op die manier veilig kunnen verwijderen. Nogal gruwelijk om het op zo'n manier te doen, maar we hadden helaas geen andere keus.” 

De merrie leek uiteindelijk niets te mankeren, maar was wel compleet in shock. 

Nog een stukje uit het Brabants Dagblad:
Moniek Valk: ”Ze stond vlakbij haar overleden baby en je kon goed zien dat het verlies haar veel pijn deed. Toen ik wat meer dichterbij kwam, zag ik zelfs een traan over haar hoofd rollen. Toen ik dat zag, brak mijn hart in duizend stukjes. Aan de andere kant vond ik het ook heel mooi en bijzonder. Zoiets had ik echt nog nooit eerder gezien.”

Ik vroeg mij af of dieren wel kunnen huilen of dat het toch iets anders is, zoals inspanning en/of stress. 

Weer het Brabants Dagblad:
Ellen de Boer, een psycholoog die gespecialiseerd is in gedragstherapie bij dieren, weet het niet zeker. “Dat paarden verdrietig kunnen zijn en kunnen rouwen, dat staat vast”, zegt ze."Paarden zijn heel sociale dieren die zich snel hechten aan mensen en andere dieren. Zeker als een paard haar jong verliest, dan kan dat net zo hard aankomen als bij mensen. Maar of ze er ook om kunnen huilen? Ik vind het lastig…" 
Volgens gedragsbioloog Claudia Vinke houden diverse wetenschappers die dieren in het wild of in dierentuinen observeren er verschillende theorieën op na. "Zo zou de Afrikaanse olifant niet, maar de Indische olifant wel huilen bij verwondingen, de ene apensoort wel en de andere weer niet. De vraag of dieren kunnen huilen van verdriet is dus niet zo eenvoudig te beantwoorden. Eerst moet je zeker weten dat een dier verdriet heeft, en dan kun je vaststellen of huilen een van de uitingsvormen van dat verdriet is”, schreef ze eerder.
Marc Hauser, hoogleraar psychologie aan de Harvard University, tast eveneens in het duister. "Waarom de mens de enige soort is die huilt met tranen, weten we niet”, zo citeerde Trouw hem eens. ,"Het is net als met het ontstaan van taal. We hebben nog te weinig fossiele gegevens en te weinig kennis van de hersenen om die vragen te beantwoorden. Dan vervallen we snel in het bedenken van verhalen die plausibel klinken, maar moeilijk experimenteel te testen zijn.”

Hoe dan ook: het is een mooie foto, die me ontroerde. En fijn dat de merrie het wèl heeft gered – nou ja, dat dacht ik. Want terwijl ik nog aan het nadenken ben of ik iets over die foto wil schrijven, blijkt ook de merrie overleden te zijn.

Archief 2019