Week 4 - 31. Vrijheid [5]: Jeroen Eisinga

Laastste vervolg van de Vrijheid-keuzes 1968-1978, 1979-1988, 1989-1998 en 1999-2008.

Te beginnen met alleen het beeld: een compilatie van 1 minuut van de 19 minuten durende zwart-witfilm Springtime van en met Jeroen Eisinga.Kijk hier. 

 


 

In het openingsshot van de film Springtime zit kunstenaar Jeroen Eisinga aan een tafel. Hij kijkt de toeschouwer recht aan. Zijn hoofd is geschoren en kleine stukken van zijn armen zijn bloot. Doordat de film in zwart-wit is gedraaid, duurt het even voor je beseft wat de dikkige, trillende substantie is die de rest van zijn lichaam bedekt: bijen. Tienduizenden, honderdduizenden bijen, die nerveus zoekend om Eisinga heen cirkelen en vooral: zich wellustig op zijn lijf nestelen. Hoe vaak wordt hij gestoken? Wat gebeurt er als er een bij in zijn mond kruipt, in zijn neus, op zijn ogen gaat zitten? Tijdens de film neemt het aantal beesten op Eisinga’s lijf ook nog eens toe, alsof ze hem in een deken wikkelen, alsof ze hem onttrekken aan de mensenwereld en meesleuren in hun bijenuniversum. Eisinga, ondertussen, blijft doodstil zitten – hij laat het gebeuren. Waarom in vredesnaam? Wat wil hij duidelijk maken met deze levensgevaarlijke act?

Enkele jaren voordat Jeroen Eisinga (1966) aan Springtime begon, had hij een opleiding tot screenwriterafgerond aan het American Film Institute in Los Angeles. In die tijd raakte hij gefascineerd door de handeling van het schrijven: als schrijver zit je, zo bedacht Eisinga, zo goed als onbewogen aan je bureau, terwijl ondertussen via je hoofd en je hand de grootste, meest turbulente gedachten op het papier of de computer belanden. Dat was het eerste idee achter Springtime en de reden dat Eisinga in de film met zijn rechter (schrijf)hand op de tafel leunt: de bijen waren een symbool voor de woorden die een schrijver onzichtbaar van hoofd naar papier laat vloeien. Maar toen Eisinga de film eenmaal had gemaakt, was de betekenis gedraaid en bleek een heel ander thema dat steeds weer in zijn oeuvre opduikt veel belangrijker: de vraag in hoeverre je als kunstenaar intense ervaringen kunt tonen, of het ooit mogelijk is gebeurtenissen als leven, dood, pijn en vervoering via je werk over te brengen – en hoe ver moet je daarvoor gaan?