Week 46 - I.M. Aat Veldhoen (1934-2018)

Aat Veldhoen: Paring (1964)

Beeldend kunstenaar Aat Veldhoen (1934) is zondag 9 december overleden. In 2004 werd hij getroffen door een hersenbloeding en omdat hij daarna zijn rechterhand niet goed meer kon bewegen, leerde hij zichzelf om met links te schilderen. Tegen een tweede herseninfarct heeft hij zichzelf niet meer weten te wapenen. 

Als ik aan Veldhoen denk, komt altijd zijn ‘jaren-zestigideaal’ weer naar boven. Alle kranten schrijven er deze maandag (10 december) over in zijn In Memoriam. Ik citeer NRC-Handelsblad (Gijsbert van der Wal):

In 1964 besloot hij dat zijn werk voor iedereen betaalbaar moest zijn en ging hij tekeningen maken op aluminium offsetplaten, waarvan de afdrukken werden verkocht vanuit een bakfiets op het Spui in Amsterdam. "Met offsetdruk maak je de lithografie van 1964”, beweerde hij destijds in het Rotterdams Parool. "Mijn methode heeft het tempo van deze tijd: in plaats van zoals vroeger tien exemplaren te maken, schakel je even de machine in en je hebt zúlke stapels.” "Rotaprint heet dat”, legde hij een journalist van de Wereldkroniek uit. "Moet je je eens even voorstellen wat voor consequenties zoiets zal hebben. [...] Als mijn plan lukt, kunnen duizenden mensen prenten kopen voor een rijksdaalder.”
Maar juist omdat het plan lukte, lukte het uiteindelijk niet. Terwijl half Amsterdam voor 3 gulden (de uiteindelijke prijs) een echte Veldhoen verwierf, bleef alle andere kunst even duur. De officiële kunstwereld deed niet aan zijn rotaprentenplan mee. Een illusie armer hield hij omstreeks 1970 op met het maken van grafiek om zich volledig aan de schilderkunst te wijden.

Tegenwoordig worden uitgerekend Veldhoens vroege etsen en rotaprenten het hoogst gewaardeerd. Museum Het Rembrandthuis verwierf alle 384 prenten die hij tussen 1956 en 1967 maakte en wijdde er in 2001 een tentoonstelling aan. In 2014 hing een ruime keuze uit de rotaprenten op de afdeling twintigste eeuw van het Rijksmuseum, zowel vanwege hun artistieke kwaliteit als vanwege het tijdsbeeld dat erin was vastgelegd. De prenten verhalen van provo en seksuele revolutie en ze tonen een dwarsdoorsnede van de hoofdstedelijke bevolking in de jaren zestig, zonder onderscheid des persoons: wit en zwart, ethersnuiver en rechter, motoragent, kunsthistoricus, transseksueel en groentenvrouw. Een bonte portrettengalerij.

Veldhoens rotaprenten in het Rijksmuseum (2014)