donderdag 11 oktober 2018
De Fabeltjeskrant: dagelijkse korte tv-uitzending vlak voor kinderbedtijd. Zes jaar lang (1968-1974) met in totaal ruim duizend afleveringen. Over de dagelijkse gebeurtenissen in het Grote Dierenbos in Fabeltjesland ging het. Het nieuws over cafébaas Bor de Wolf, burgemeester Chico Lama, ZZP’ers Ed en Willem Bever, postbode Gerrit de Postduif, artieste Isadora Paradijsogel, vlijtige huisvrouw Juffrouw Mier, beterweter Juffrouw Ooievaar, klaploper Lowieke de Vos, bemoeizieke zusters Martha en Myra Hamster, dierenarts Meindert het Paard, gentleman Meneer de Raaf en goedzak Zoef de Haas - ik sla er nu tientallen over – werd voorgelezen door Meneer de Uil. Dagelijks bekeken door een tot twee miljoen kinderen en volwassenen! In 2005, bij de viering van het vijftigjarig bestaan van de Nederlandse kindertelevisie, verkozen tot beste kinderprogramma van de twintigste eeuw. En nu (29 september) bestaat de Fabeltjeskrant zelf vijftig jaar.
Ter gelegenheid daarvan verscheen het boek Hallo, meneer de Uil, met daarin het complete verhaal van de totstandkoming van het programma, de Fabeltjesland-dieren en de mensen die eraan werkten als schrijver (Leen Valkenier), componist (Ruud Bos), stemacteur (Frans van Dusschoten, Ger Smit, Elsje Scherjon e.a.), poppenspeler (Irma Fransen, Olga Reurslag e.a.), producent (Thijs Chanowski), decorontwerper (Ruud van Dijk), poppenmaker (Marie Troost e.a.), technicus etc.
Vijftig jaar geleden was ik 12 jaar en ik geloof niet dat ik vaak keek. Maar wat weet ik nog veel van de serie, zoals de namen en het uiterlijk van genoemde personages en Meneer de Uils opening en afsluiting. De bewuste gimmick waarover Wikipedia spreekt, is me destijds ontgaan:
“Aan het einde van elke aflevering wenst Meneer de Uil de kijkbuiskinderen een goede nachtrust toe. Hij doet dit door middel van een omgekeerde knipoog – oftewel een open knipoog, waarbij de ogen gesloten zijn – met zijn rechteroog (voor de kijkers links). Af en toe kwam er in de jaren zeventig een aflevering voorbij waarin hij juist een omgekeerde knipoog gaf met zijn linkeroog (voor de kijkers rechts), een bewuste gimmick van de samenstellers. Het viel diverse kinderen op en er werden ook brieven over geschreven. In de nieuwere afleveringen in de jaren tachtig en bij de latere herhalingen van oudere afleveringen kwam deze gimmick niet meer voor.”
Er waren meer gimmicks:
“Ogenschijnlijk was het programma bedoeld voor kleuters, door Meneer de Uil aangesproken als kijkbuiskinderen, maar door allerlei toespelingen op de landelijke politiek was het ook voor veel volwassenen een leuk programma. Zo werkte in een periode dat Joop den Uyl minister-president was van Nederland, een Meneer de Uil die uit de Fabeltjeskrant voorlas bij veel mensen op de lachspieren.”
En wat te denken van Margaretha Bontekoe, die met haar man Teun Stier in het Dierenbos kwam wonen, maar scheidde en een Vrouwenhuis begon!
Van 1985 tot 1989 kwam er een nieuwe serie, wederom geschreven door Leen Valkenier. Inmiddels was Nederland veranderd in een multiculturele samenleving. Dat was terug te zien in de nieuwe serie en dus woonden er opeens ook exotische dieren in het Grote Dierenbos. Die waren afkomstig uit het Derde Dierenbos! Het is dat het boek me vertelt dat er nog een vervolgreeks was bij RTL en dat er anno 2018 ook weer plannen zijn, want dat was me ontgaan, net zoals ik niet hoefde te weten van de film (1970) en ook de musical (2007) aan me voorbij liet gaan.
Aan de herinnering aan de eindejaren-zestigserie heb ik genoeg.
Lees ook hier.
