Gedicht gedacht

 

Poëzie is niet alleen om te lezen, maar ook om ermee te leven
Gerrit Kouwenaar


Een rubriek met gedachten over gedichten. Met, sinds najaar 2016, bijna tien jaar achtereen
dagelijks een nieuwe bijdrage: een gedicht en mijn toelichting daarop.
Voorjaar 2025 verwijder ik de inmiddels meer dan drieduizend afleveringen en begin
opnieuw. ‘Klassieke’ gedichten keren terug, maar met nieuwe(re) gedachten daarover;
daarnaast blijft er natuurlijk ruimte voor pas ontdekte bundels en dichters.
En... elke derde bijdrage (dus 3, 6, 9, 12 et cetera) is een literair lied,
zodat de gezongen poëzie niet onderbelicht blijft.
 
Een niet meer dagelijkse, maar wekelijkse rubriek. Met een weekgedicht dus – ook in
figuurlijke betekenis, want ik houd van poëzie die week maakt, die raakt.
Mijn levensmotto is immers dat ik onderweg ben om mooie dingen aan te raken. 


Poëzie is alledaags in die zin dat zij voor iedere dag is
Carol Ann Duffy



Ga rechtsreeks naar de inhoudsopgave.

Week 12 - 9. Jaap Bakker

zondag 23 maart 2025

Dit is niet gebeurd

Een kamer in de late middagzon
Een poes die op de sofa ligt te spinnen
De openslaande deur naar het balkon
laat zachte straatgeluiden binnen

Het meisje zit te spelen op het kleed
Ze is de wereld om zich heen vergeten
De pop moet in het bad en aangekleed
want zo dadelijk gaan ze eten

Een auto schakelt in z'n achteruit
Een stilte. Het portier wordt dichtgeslagen
Een honderdmaal gehoord, vertrouwd geluid
Niet anders dan op andere dagen

Het zonlicht is niet wakker
De lucht is niet verkild
Maar zonder dat je 't wilt
wordt de onrust in je wakker
En weer is er die rare
herinnering die zeurt
Schud het uit je haren
dan is het niet gebeurd
Dit is niet gebeurd, nee
dit is niet gebeurd

De buitendeur sluit met een doffe klap
Gerinkel van een sleutelbos beneden
Een welbekende voetstap op de trap
Hij komt eraan. Nog negen treden

Het meisje volgt aandachtig elke pas
Haar blik verstrakt. Haar ogen staan wijd open
Ze trekt de pop een jurk aan en een jas
en hoort hem in haar richting lopen

Weer stormen de gedachten
als wolven op je aan
Je ziet hem daar weer staan
daar waar je 'm niet verwachtte
Je voelde je verloren
door angsten meegesleurd
Maar knoop het in je oren
er is niets gebeurd
Dit is niet gebeurd, nee
dit is niet gebeurd

De voorjaarszon verlicht het interieur
De poes kijkt op. De stappen komen nader
Daar staat hij in de opening van de deur
"Hallo, m'n kind..." "Dag vader"

Ze hoort z'n voeten door de kamer gaan
Hij loopt naar het balkon. Hij loopt te fluiten
Dan raakt z'n schaduw haar heel even aan
Ze pakt haar pop en vlucht naar buiten

De kamer uit, naar boven
Je droomt niet, het is echt
Maar als je 't hardop zegt
Wie zal jou dan geloven
En wie kun je vertrouwen
Na wat er is gebeurd
Zijn woord tegen het jouwe
Het is dus niet gebeurd
Dit is niet gebeurd, nee
dit is niet gebeurd

1989



Jaap Bakker (1955) bundelt in 1993, onder de titel Het wereldintermanagementconsultancycongres, zijn liedteksten voor Karin Bloemen, Joke Bruijs, Gerard Cox, Lenette van Dongen, Marjol Flore en anderen. Maar de liedauteur, op dat moment nog werkzaam als hbo-docent medische vakken is, heeft zich inmiddels gestort op de vervolmaking van het Nederlandse Rijmwoordenboek en Rijmhandboek. Zijn publicaties (sinds 1986) blijken baanbrekend en zijn, mede door zijn grondige herzieningen en uitbreidingen, veertig jaar later nog altijd dé bijbels voor elke lichtvoetige dichter. Medicijnman is Bakker allang niet meer; hij werkt als bloemlezer en redacteur en is in die hoedanigheid onder meer de drijvende kracht achter de website van Drs. P (= Heinz Polzer).


De liedtekstenbundel (1993) en het Rijmhandboek (1998)



Dit is niet gebeurd is zijn mooiste lied. Marjol Flore zingt het, op muziek van Martijn Breebaart, op haar cd Kwetsbaar (1990). Het is een onheilspellende tekst over incest, steeds prachtig schakelend van de waarneming van het meisje (in de derde persoon) naar haar beleving (in de tweede persoon). Verontrustend, want als je vader zelf het gevaar is en je slaapkamer de onheilsplek, durf je op niemand en niets nog te vertrouwen. Beklemmend omdat je haar angst doorvoelt, al vanaf de eerste keer dat haar waarneming van de feiten – de dichtslaande deur, de rinkelde sleutelbos, de betreden trap…  – overgaat in de angst voor de gevolgen, al wanneer z’n schaduw haar heel even aanraakt. Prachtzin: Ze trekt de pop een jurk aan en een jas. Niet alleen een jurk – nee, ook een jas. Precies de bescherming die ze zelf zo node mist. 

 

Rijmwoordenboek, de eerste (1986) en de laatste (2024) editie

Archief 2025