Gedicht gedacht

 Poëzie is alledaags in de zin dat het voor iedere dag is (Carol Ann Duffy)

Een sinds 2016 dagelijkse en vanaf 1 januari 2020 wekelijkse, maar daarna toch weer iets vakere rubriek met gedichten en gedachten daarover. Het levensmotto blijft: ik ben onderweg om mooie dingen aan te raken.

------

Voor wie een handvat zoekt:
Met de pijl rechts van ARCHIEF (zie onderaan deze pagina) ga je terug naar het vorige jaar;
met de pijl links naar het volgende. Handiger zijn deze links: daarmee ga je naar de 
inhoudsopgaven van 2024-1 (A t/m K) en 2024-2 (L t/m Z), 2023-1 (A t/m K) en 2023-2 (L t/m Z), 
2022-1 (A t/m K), 2022-2 (L t/m Z) 2021-1 (A t/m K), 2021-2 (L t/m Z), 2020-1 
(A t/m K), 2020-2 (L t/m Z), 2019, 20182017 en 2016.

Week 18 - 216. Jos Brink: Fout

zondag 05 mei 2024

Ik heb het gehoord en ik heb het gelezen
Ik heb het gezien, ook in kleur op tv
Ze pakten er velen, nu pakken ze deze
Het recht heeft zijn loop, dus ging Aantjes gedwee
De hoon en de haat zal
Voor hen die Port Natal [1]
Gekend hebben groot zijn, heel groot en terecht
Het zal wel zo moeten
Dus Aantjes moet boeten
Heel Holland was goed, alleen Aantjes was slecht

Ik heb hem zien staan voor het Hollandse forum
Het een na het ander vergeeld document
Bewees onomstotelijk: Aantjes is schorum
Maar wie Lucas 18, vers 11 misschien kent
‘Heer, weet dat ik blij ben 
Dat ik niet als zij ben’
Die denkt misschien toch wel: hoe is het toen gegaan?
Hij had het niet door nog
Na vier jaren oorlog
Maar waarom komt men daar dan nu pas mee aan?

Het recht heeft zijn loop en nou moet je eens kijken
Wie weet er te veel en wie houdt er zijn mond?
Een baasje uit Blaricum [2] ging over lijken
De echt grote vissen die zwemmen weer rond
De een pakt het smeergeld
Dat de ander graag neertelt
De een roept de ander toe: ‘Kijk eens naar hem!’
En al die bemoeiers
Zijn zelf kleine knoeiers
En reisden gratis met de KLM

In tienduizend functies, in tienduizend baantjes
Zitten zovelen die fout zijn geweest
Dit land zit nog vol met tienduizend Aantjes
en Menten en Meta die vieren weer feest
Want na het doden
van honderden joden
Hoef je niet bang te zijn, kom je wel vrij
Degeen die dat rechtpraat
In dienst van de rechtsstaat 
Die heeft er verstand van – wij zijn niet goed bij…

1979


[1] 
Strafkamp (oktober 1944-april 1945) waar de Duitse bezetter zo’n duizend gevangenen uit Assen en omstreken inzet voor het graven van stellingen en andere posities.

[2]
Pieter Menten (1899-1987) neemt in 1941 in Polen deel aan massamoorden op de joodse bevolking. Door steun van onder anderen christelijke politici pleit men hem in 1949 vrij van de meeste beschuldigingen. Tot 1976 leven hij en zijn vrouw Meta vervolgens in weelde in Blaricum, maar dan slaat het Openbaar Ministerie opnieuw aan op nieuws in de media over door Menten gepleegde oorlogsmisdrijven. Menten vlucht naar Zwitserland, waar men hem arresteert. Pas in 1980 veroordeelt de rechtbank hem. In 1985 komt hij vrij en in 1987 overlijdt hij, inmiddels dement, in een Loosdrechts bejaardenhuis.

-----

Op deze ‘oorlogsherdenkingsdagen’ ook aandacht voor een andere liedtekst die ik koester. 
Willem Aantjes (1923-2015) is een vooraanstaand politicus: fractievoorzitter van de ARP (Anti-Revolutionaire Partij) en van het latere, door hemzelf mee opgerichte CDA. In 1978 treedt hij af als er informatie naar buiten komt over zijn oorlogsverleden.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog probeert Willem Aantjes aan verplichte tewerkstelling in Duitsland te ontkomen door zich – het is al september 1944 – aan te melden bij de bezetter met als doel in eigen land een politie-opleiding te kunnen volgen. Als de Duiters hem een actievere rol in de oorlogstroepen toebedelen, weigert hij, waarna men hem gevangen zet. In het strafkamp waar hij verblijft, verricht hij adminstratieve taken en, net zoals andere gevangenen bij gebrek aan voldoende mankracht, als toezichthouder op medegevangenen. Na de oorlog verzwijgt hij zijn lidmaatschap van de Germaansche SS, waarvoor hij immers niet actief gewerkt heeft. 
Als het Nieuwsblad van het Noorden november 1978 bericht dat Willem Aantjes lid is geweest van de SS-beweging, bevestigt historicus Loe de Jong, directeur van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie (toen RIOD, nu NIOD: Nederlands Instituur voor Oorlogsdocumentatie), diezelfde avond op televisie dat Aanjes inderdaad ‘fout’ is geweest. Willem Aantjes treedt af als CDA-fractieleider. 
Uit een parlementair onderzoek blijkt vervolgens dat Aanjes zich niet heeft begeven in Duitse krijgs- of staatsdienst. Lou de Jong erkent zijn fout en een latere directeur van het NIOD zal de affaire-Aantjes later ‘het grootste bedrijfsongeluk in de geschiedenis van het NIOD’ noemen. 
Aantjes voelt zich gerehabiliteerd. Maar als hij wil terugkeren in de politiek, zet het CDA hem op een onverkiesbare plaats. Inmiddels is dan ook gesuggereerd dat tegenstanders binnen zijn eigen CDA hem hebben willen beschadigen door dolbewust informatie over zijn ‘oorlogsverleden’ te lekken. 
Wikipedia: ‘Doekle Terpstra (destijds voorzitter van het CNV) vond het 25-jarig jubileum van het CDA, dat eind mei 2004 werd gevierd, een mooie gelegenheid om het goed te maken met Aantjes. In een interview met het dagblad Trouw suggereerde hij het CDA duidelijk te maken ‘dat we het bij het verkeerde eind hebben gehad, dat hem daardoor onrecht is aangedaan en dat dat ons spijt’. De CDA-partijtop wees Terpstra's oproep echter af. Partijvoorzitter Marja van Bijsterveldt  was het met leider Balkenende eens dat eerherstel helemaal niet nodig was. "Willem Aantjes functioneert volop als lid en neemt deel aan allerlei partijactiviteiten", zo stelde zij. De toenmalige fractievoorzitter in de Tweede Kamer, Maxime Verhagen, vond excuses aan Aantjes om die reden ook ‘geen item’.
Aantjes liet weten "volstrekt passief" met het pleidooi van Terpstra om te gaan. "Ik zeg niet dat het nodig is. Ik ben nu 82, het is meer dan 25 jaar geleden. Er zijn sindsdien veel belangrijkere dingen gebeurd in mijn leven. Ik kan het heel goed relativeren." Alleen de stelling van Balkenende dat er in de partij geen gebrek aan eer was, wilde Aantjes niet onweersproken laten: "Zegt de premier dat? Dan heb ik iets over het hoofd gezien. Ik doe inderdaad volop mee in de partij, maar wel altijd op eigen initiatief." […] 
Aantjes publiceerde vanuit zijn ervaring als (oud-)politicus tot op hoge leeftijd opiniërende artikelen en commentaren over diverse actuele en staatsrechtelijke kwesties. Zo sprak hij zich, evenals Dries van Agt, in 2010 krachtig uit tegen samenwerking tussen het CDA en de PVV. Zowel bij de landelijke verkiezingen in 2006 als in 2010 kondigde hij aan op de Christenunie te zullen stemmen. 






Frank Sanders richt in 1970 Kabaret Tekstpierement op. Samen met Jos Brink (vanaf 1972), pianist Henk Bokkinga (idem vanaf 1972) en wisselde gastspelers speelt het gezelschap negen programma's. Dit lied komt uit de voorlaatste voorstelling, getiteld 
Deusjevoo (1987-1988).
Jos Brink overleed in 2007, 65 jaar oud.

Archief 2024