dinsdag 09 januari 2024
Kijk en luister hier.
Een slippertje in Leningrad
Een wipje in Berlijn
Wat hebben we een lol gehad
Toen we 't deden in de trein
Waar werd oprechter trouw
Is iets van toen en niet van nou
We gaan als vrienden uit elkaar
Geen plicht, geen toekomst, geen verleden
Toch gaan we vriendelijk uit elkaar
Voor ons telde alleen het heden
Een vluggertje in het portiek
Wat handwerk tussendoor
Wat loop je voor moreel geziek?
De wereld gaat toch eens teloor
Want werd oprechte trouw
Niet vaak een hel voor man en vrouw?
We gaan als vrienden uit elkaar
Geen plicht, geen toekomst, geen verleden
Toch gaan we vriendelijk uit elkaar
Voor ons telde alleen het heden
Amour perdu in Leningrad
Wat huilen in Berlijn
Wat hebben we 't goed gehad
Adieu, mijn lief… Daar komt de trein
Toch was oprechte trouw
Wel iets geweest voor mij en jou
We gaan als vrienden uit elkaar
Geen plicht, geen toekomst en geen heden
Toch gaan we vriendelijk uit elkaar
Voor ons telt nog alleen ’t verleden
1991
Pas voor de tweede keer in deze rubriek – voor de eerste bijdrage: zie hier – een tekst van Ischa Meijer. De aanleiding? Op literair weblog TZUM lees ik over de onenigheid tussen Ischa Meijers weduwe Conny Palmen en Meijers biograaf Annet Mooij. Een paar citaten:
Afgelopen november verscheen de biografie van Ischa Meijer: Alles gaat op vroeger terug, geschreven door Annet Mooij. […] Zoals Liliane Waanders op Biografieportaal schrijft […], is Mooij ‘hard, keihard’ als het aankomt op Meijer als partner, vader en vreemdganger. Tevens schrijft Waanders: ‘Uit de relativerende toon waarin Annet Mooij over de relatie tussen Ischa Meijer en Connie Palmen schrijft, spreekt een venijn dat doet vermoeden dat er een rekening vereffend moet worden.’
Connie Palmen lijkt diezelfde mening te zijn toegedaan. In de podcast Met Groenteman in de kast van 21 december loopt Palmen helemaal leeg over de biografie, tegenover Gijs Groenteman:
‘De biografie van Ischa bijvoorbeeld, dat noem ik regelrecht een Judasbiografie. Daar zit een boosaardigheid in die ik afschuwelijk vind. Dat merk je al gaandeweg als je zo’n biografie leest: deze biograaf houdt niet meer van zijn onderwerp. Dan denk ik: dan had je moeten stoppen. […] Ik heb het niet eens uitgelezen. Ik vind het verschrikkelijk slecht geschreven. Ik begrijp niet dat daar in recensies geen opmerking over komt. Het is een aaneenrijging van stoplappen. Daar wemelt het van. […] Ik heb een grote lezingentournee gehouden met Voornamelijk vrouwen. Ik verbood altijd dat de boekhandelaar de biografie meenam. Ik wilde niet dat die verkocht werd waar ik was. Ik zei dan altijd: “U hoeft hem niet te lezen, want ik kom er toch niet in voor.”’
Vervolgens wordt Palmen persoonlijk. De seksuele voorkeur van Mooij (door Palmen geen enkele keer bij naam genoemd) zou een rol spelen bij de vermeende mislukking van de biografie:
‘Ze is een lesbische vrouw die het natuurlijk ontzettend lekker heeft gevonden om al die vrouwen te gaan opzoeken met wie Ischa het gedaan heeft. Maar het is gewoon een vrouw die niets begrijpt van vrouwen die van mannen houden. Ze neemt het al die vrouwen kwalijk dat ze gehouden hebben van zo’n vreselijke man. Die toon zit in dat boek: Hoe kunnen jullie gehouden hebben van zo’n verschrikkelijke man. Ze begrijpt niets van heteroseksualiteit, van geilheid. Echt volkomen nul. Het is zo weinig sexy. Ze snapt het gewoon niet, ze ziet het gewoon niet. Ik vind het een heel onaantrekkelijke biografie, en een heel onaantrekkelijke vrouw. Dat in de eerste plaats, maar ook zo’n onaantrekkelijk boek, lelijke taal.’ […]
Palmen (‘Je merkt dat er een lust achter zit, een verlangen om iemand kapot te schrijven’) besluit haar relaas tegenover Groenteman met de volgende woorden:
‘Ik had de uitnodiging voor een etentje na de boekpresentatie aangenomen. Maar toen had ik het boek gelezen en dacht ik: O mijn god, wat een verschrikkelijk boek. Toen heb ik Mooij een brief geschreven, die eindigt met: “Een schrijver die er niet in slaagt om compassie en ontroering te voelen in de beschrijving van zo’n complex leven als dat van Ischa Meijer, heeft gefaald. En jij hebt gefaald. Punt. En ik kom niet naar je etentje.” Ik heb het ook gezegd tegen […] mijn uitgever en de uitgever van de biografie: “Ik vind het een verschrikkelijk slechte biografie en ik zal het niet onder stoelen of banken steken.”’
Reactie Annet Mooij: ‘Nu Palmens mengsel van onwaarheden en grove beledigingen aan mijn adres vrijwel integraal door de website van Tzum is overgenomen, voel ik me geroepen te reageren. De beledigingen laat ik verder voor haar rekening, maar de aanval die ze doet op mijn integriteit als biograaf kan ik moeilijk onweersproken laten. Zo zou ik haar niet hebben gesproken en geen gebruik gemaakt hebben van haar archief, daar zelfs niet naar hebben gevraagd. Beide zijn aantoonbaar onjuist. Het punt is: toen ik Palmen begin 2023 sprak, hoefde ik niet meer naar haar archief te vragen, simpelweg omdat ik het een paar jaar eerder al van haar gekregen had. Toen ik met mijn werk aan de biografie begon, was ze zo vriendelijk het mij toe te sturen. Ze had toen al het materiaal net laten digitaliseren. Kennelijk is die aardige geste in haar geheugen weggezakt. Ook aan de inhoud van haar archief zijn haar herinneringen niet even helder meer. Zo is er geen sprake van “een heleboel brieven”, helaas. Ischa was geen groot brievenschrijver. Het gaat om manuscripten, aantekeningen, een aantal ongepubliceerde teksten en voordrachten. Interessant materiaal, waar ik dankbaar gebruik van heb gemaakt.
Nadat ik haar gesproken had, heb ik, op mijn navraag, nog enkele aanvullingen ontvangen, waaronder enkele brieven aan Ischa en de aantekeningen die hij maakte voor zijn onvoltooide vaderboek. Ook dat materiaal heb ik dankbaar gebruikt en ik verwijs er in mijn biografie ook naar. Het is spijtig dat Palmen niet de moeite heeft genomen die te lezen, dan had ze dit allemaal zelf kunnen zien.’
