zaterdag 18 maart 2023
Dit oude jaar is ook weer bijna dood
en bijgezet in het familiegraf,
maar de verslagenheid is niet zo groot,
de nabestaanden wachten hoopvol af.
Het blaast de laatste oorlogsadem uit,
niet in de Schilderswijk, maar ergens onder
de rook van Bachmoet en met het geluid
van kogelregens en kanongedonder…
We weten nog niet wat het nieuwe brengt
dat met een paar uur bij ons wordt geboren.
We hopen maar dat het ten diepste krenkt
die van geen Oekraïne maar wil horen –
dat iedereen van goede wil en zeden
het komend jaar maakt tot een eeuwig heden!
2023
Vervolg van gisteren.
Van der Ent voelt zich persoonlijk gekwetst door de Russische invasie. Hij wijdde zijn hele leven aan de Russische literatuur ‘en dan krijg je dit’. Zijn laatste vertaalde werk is Jevgeni Onegin van de Russische dichter Aleksandr Poesjkin. Diezelfde Poesjkin, haalt Van der Ent aan, schreef in 1831 dat Polen van Rusland is en dat dit een slavische familiezaak betreft, waar anderen zich niet mee moeten bemoeien. Zulke woorden hoorde Van der Ent een Rus onlangs ook zeggen in een straatinterview bij de Duitse omroep Deutsche Welle. ‘Zonder dat gevoel bestond die oorlog niet. Russen hebben een superioriteitsgevoel richting andere volkeren. De bottleneck is dat de Russen grosso modo vinden dat Oekraïne van hen is. Ze hebben niks met verdragen, met soevereiniteit.’
In de woonkamer hangt een zwart-wit portret van de Russische schrijver Fjodor Dostojevski. Over zijn mond een mondkapje in de Oekraïense kleuren blauw-geel met de tekst Stand with Ukraine. Van der Ent kreeg het portret van een Rotterdamse dichter. ‘Dostojevski zou ongetwijfeld een Poetinist zijn geweest. Ik heb niks met die man. Hij schreef boeken, waarin de zonde hartstochtelijk wordt uitgedragen en bijna wordt goedgepraat. Ik kan dit niet los zien van het bloeddorstige bestaan van de Sovjet-Unie en Rusland. Dostojevski is daar een spreekbuis van.’
Toch hangt het portret prominent in de woonkamer. Hij wilde niet dat het verloren ging: er is een link met Rotterdam en de Russische literatuur. ‘Je hoeft niet van iemand te houden om aan de muur te hebben. Al had ik liever Tsjechov aan de muur gehad.’
Als sanctie heeft hij besloten om nu in Rusland wonende Russische schrijvers niet meer te vertalen. Je moet ergens een lijn trekken, vindt hij. ‘Die ga ik geen podium geven. Ze moeten eerst maar laten zien dat ze niet fout zijn. Noem het morele zuiverheid. Ik wil even niks meer met Rusland te maken hebben. Ik ga er nooit meer heen.’
In plaats hiervan gaat hij ‘reclame maken voor Oekraïne’. Van der Ent vertaalde Grijze bijenvan de Oekraïense auteur Andrej Koerkov, die schrijft in het Russisch. Ook denkt hij aan een culturele toeristische gids over Oekraïne en komt er een geschiedenisboek over Hermanivka, dat een kleine rol speelde in het Oekraïense verleden.
’s Avonds bij het eten schenkt Van der Ent als wijn een Freedom Blend van Moldavische, Oekraïense en Georgische druiven. De elektriciteit is dan al uitgevallen. Een lampje staat aan. ‘Dit heeft iets romantisch. Maar je snakt naar de vrede”, verzucht hij. „Dat deze ellende is afgelopen. En dat je leuke dingen kan doen.’
