Gedicht gedacht

 Poëzie is alledaags in de zin dat het voor iedere dag is (Carol Ann Duffy)

Een sinds 2016 dagelijkse en vanaf 1 januari 2020 wekelijkse, maar daarna toch weer iets vakere rubriek met gedichten en gedachten daarover. Het levensmotto blijft: ik ben onderweg om mooie dingen aan te raken.

------

Voor wie een handvat zoekt:
Met de pijl rechts van ARCHIEF (zie onderaan deze pagina) ga je terug naar het vorige jaar;
met de pijl links naar het volgende. Handiger zijn deze links: daarmee ga je naar de 
inhoudsopgaven van 2024-1 (A t/m K) en 2024-2 (L t/m Z), 2023-1 (A t/m K) en 2023-2 (L t/m Z), 
2022-1 (A t/m K), 2022-2 (L t/m Z) 2021-1 (A t/m K), 2021-2 (L t/m Z), 2020-1 
(A t/m K), 2020-2 (L t/m Z), 2019, 20182017 en 2016.

Week 45 - 173. Raymond van het Groenewoud: Je zou...

donderdag 10 november 2022

[Beluister hier.]

Je zou eens moet weten (hoe lekker dat dat is)

Ik weet wat het is: verliefd
Ik weet het...
Ik weet wat het is: verliefd...
Ik weet het…

Dat is lichaam en geest
Geen van beide het meest
Je maakt geen enkele fout
Als je van elkaar houdt

Ik zie het nog zo goed voor mij
Hoe je gestoofd, laag, vanonder je sprei...
Het licht scheen naar binnen
De dag mocht beginnen

Na een heerlijke nacht
Je was halfzacht
Ik zei dus: hoe je vanonder je sprei
Verzaligd tegen me zei

Je zou eens moeten weten
Hoe lekker dat dat is
Je zou eens moeten weten
Hoe lekker dat dat is

Aardbeien met slagroom
Het meisje in je dagdroom
Stracciatelli van By Danny
Is dat nu niet wijs

Ah, dit blijft me altijd bij
Hoe innig zij dat zei

Je zou eens moeten weten
Hoe lekker dat dat is
Je zou eens moeten weten
Hoe lekker dat dat is

Ja, ja, ja, ik ben bij haar geweest
Ja, ja, ja, bij haar geweest
De hele nacht, 't was hard en zacht
't Was warm en koud, 't was jong en oud

En 's ochtends, toen ik mijn oksels deed
Een blik op de Vlaamse hitparade
Toen zei ze vanonder haar sprei
Verzaligd tegen mij...

Je zou eens moeten weten
Hoe lekker dat dat is
Je zou eens moeten weten
Hoe lekker dat dat is


1992


Hoor van verschillende kanten dat kijkers van Het uur van de wolf de documentaire over Raymond van het Groenewoud - zie ook hier en hier - zo schokkend vinden. Deze documentaire, januari 2020 voor het eerst uitgezonden ter gelegenheid van Raymonds zeventigste verjaardag, is inmiddels een paar keer herhaald en steeds opnieuw klinkt er veel verontwaardiging. Dit omdat de makers niet alleen de ambitieuze en gepassioneerde dichter-zanger portretteren, maar ook de man die alleen maar leeft voor zijn muziek, waarvoor in zijn privéleven alles moet wijken. Die schaduwkanten vallen zwaar. Bij teleurgestelde muzikanten die vertellen dat hij ook na jarenlang samenwerken nooit in zijn hart laat kijken. Bij verbijsterde zonen die hun vader nooit zagen en nauwelijks kennen. Bij verbitterde geliefden die hij bedroog en verliet omdat seks zijn enige uitlaatklep is en daarmee ook een heel extreme. En bij kijkers van de documentaire dus, die zijn egoïsme zien als een handicap in plaats van als de noodzaak om tot dit succes te komen. Wim Kan zei ooit: Als je voor je voorstelling leeft, heb je geen leven. Maar als je er niet voor leeft…, heb je geen voorstelling. En zo is het maar net.

Sigrid Spruyt, zijn echtgenote sinds 2009, verwoordt dat sterk in de documentaire:
Het was een versmelten van lichaam en geest, geen van beide het meest, zoals hij dat zo mooi zegt (in bovenstaand lied, FV). Iedereen die hem ziet op een podium – verblufte mensen hebben me vaker achteraf gezegd: ‘Waar haalt hij die energie vandaan?’ Laten we zeggen dat dat transformatie is van seksuele energie. Daar komt het toch wel hoofdzakelijk op neer. 
Om dat in stand te kunnen houden, dat enorme krachtveld rondom hem, heeft hij uiteraard een voedingsbron nodig. Een heel belangrijke is het fysieke, het lichamelijke en dus seks.
Als die voedingsbron in gevaar is, als daar iets scheelt, als daar iets begint te haperen, zoals door de ouderdom en de leeftijd, wordt het dus moeilijk. Dan heeft hij het moeilijk. Je zou gemakkelijk kunnen zeggen: hoe egoïstisch is dat? Of: het is allemaal nemen. En dat is natuurlijk niet zo, want zijn geven ligt elders; ligt op het podium en in de muziek. Daar geeft hij alles. Alles! Hij is een mens en hij is een geniale kunstenaar en bij hem is dat uiteraard zeer uitgesproken, omdat hij creatie heeft aan de ene kant, maar de achterkant is natuurlijk destructie. 

Hijzelf daarover:
Je hebt maar één leven en dat doe ik niet op een fanatiek tempo van dat ik alles moet hebben gezien en gehoord. Het is gewoon – het is prettig en het is niet meer prettig… De mensen zijn zoals ze zijn. Ik kan alleen maar bedenken dat alleen angst je afremt om de bakens te verleggen… Als dat als destructief wordt beschouwd, ben ik destructief.   

Sigrid Spruyt:
Dan krijg je een voorkant waar een heel oeuvre wordt opgebouwd – een prachtig, imposant, indrukwekkend, wondermooi oeuvre – maar als je omkijkt en je ziet de achterkant, zie je de puinhopen die het gekost heeft om dat op te bouwen. Je zou het als een seriemoord op relaties kunnen zien.  

Voor de documentaire Raymond!Zie hier.

Archief 2022