Gedicht gedacht

 Poëzie is alledaags in de zin dat het voor iedere dag is (Carol Ann Duffy)

Een sinds 2016 dagelijkse en vanaf 1 januari 2020 wekelijkse, maar daarna toch weer iets vakere rubriek met gedichten en gedachten daarover. Het levensmotto blijft: ik ben onderweg om mooie dingen aan te raken.

------

Voor wie een handvat zoekt:
Met de pijl rechts van ARCHIEF (zie onderaan deze pagina) ga je terug naar het vorige jaar;
met de pijl links naar het volgende. Handiger zijn deze links: daarmee ga je naar de 
inhoudsopgaven van 2024-1 (A t/m K) en 2024-2 (L t/m Z), 2023-1 (A t/m K) en 2023-2 (L t/m Z), 
2022-1 (A t/m K), 2022-2 (L t/m Z) 2021-1 (A t/m K), 2021-2 (L t/m Z), 2020-1 
(A t/m K), 2020-2 (L t/m Z), 2019, 20182017 en 2016.

Week 20 - 41. Yahya Hassan: MEGADICHT

zondag 17 mei 2020

MIJ IN MIJN JEUGD MIJN VADER HIJ SPEELDE KAPPER
ALS HIJ NIET SPEELDE BEUL
HIJ HAD MACHINE00
HIJ MOEST ALTIJD KNIPPEN MIJ MET DIE
EERST HIJ KNIPTE ZIJN EIGEN HOOFD
DAN HIJ KNIPTE MIJN
DAN HIJ KNIPTE MIJN ANDERE BROERS
EN ALS HIJ WAS IN SLECHTE HUMEUR
HIJ KNIPTE OOK MIJN MOEDERS
EN GOOIDE HAAR IN BADKUIP MET KOUD WATER
JA MIJN VADER HIJ WAS SLECHTE KAPPER
ALS DE SLIMSTE TUSSEN DE DOMSTEN
IK WAS VERPLICHT
ALS DE DOMSTE TUSSEN DE SLIMSTEN
IK WAS NOG STEEDS VERPLICHT
EN MIJN HAAR AT MIJN GEZICHT
EN IK KNIJP MIJN DROL NOG EVEN AF
WAAR LIJDEN JULLIE VOOR
OUDERS
WAAR LIJDEN JULLIE VOOR!
MIJ IK KAN GOED ZELF DOSEREN MIJN MEEGEVOEL!
JIJ JULLIE HEB GEMAAKT VERONDERSTELLINGEN BIJ MIJN
GEBOORTE
ZODAT JULLIE KON MAKEN DRAAIBOEKEN BIJ MIJN DOOD
MOGE ALLAH JULLIE BELONEN!
MIJ IK BEN GODVERGETEN INSTABIEL
MIJ IK ROOK EEN MORGENJOINT
IK SPIJBEL VAN SCHRIJVERSSCHOOL
IK DUIK OP BIJ MIJN UITGEBVERIJ
MET DIE SOORT GEZICHT DIE LIJKT OP MIJN VADERS
LAAT DIE ZIEN
MET LEVENDIGE LUL EN SECRETARESSE IN GEDACHTEN
IK LEVER MANUSCRIPT DAT NIET IS EEN MANUSCRIPT
MANUSCRIPT IS NU TER CORRECTIE
ZEGT DAME DIE SPEELT REDACTEUR
TERWIJL MIJN JODENREDACTEUR IS OP LANG WEEKEND
EN IN DEZE STAD WAAR IK BEN BELAND
EEN MENS SPEELT VOOR ZWERVER
EN STREKT ARM IN ARMOEDE
EN SLUIT HAND IN INHALIGHEID
MIJ IK ROOK IK DROOM NIET
IK HERINNER NIET MIJN DROMEN IK ROOK
MIJN KREUPELE RUG HEEFT MIJ VERKEERD OMARMD
MIJN STUITJE IK KAN DAAR NIET OP RUSTEN
MIJ IK BEN AAP
MET OPGEDROOGDE POEP IN MIJN KONTBAARD
MAAR MIJN BALLEN ZIJN GEVALLEN
EN MIJN ZAAD DIE IS OMVANGRIJK
MIJ IK WORD NIET OUDER VAN MORAAL!
MIJ IK BEN NIET GEÏNTERESSEERD
IN KLEINE DROL EN GROTE DROL
IN NORREBRO EN TINGBJERG
IN VOLLSMOSE EN GELLERUP
GETIKTE THEEDOEKEN VAN PORTIEK TOT PORTIEK
STRAATJIHADIST VAN STRAATHOEK TOT STRAATHOEK
LAK SHU JOU
KIJK NU JIJ KRIJGT EEN FASTSOENLIJK KONT
TRAGIKOMISCH ZOALS MEN ZEGT
ALS HET IS NIET HEEL LEUK
LAAT MIJ JOU BEUKEN NU
KAN JE NIET SPEEL VOEBBAL?
NU ER ZIJN TIEN TANTES EN EEN OOM
TWEE VADERS EN EEN HOND
WANGZOEN EN BOZE GEESTEN
TEERKOFFIE EN VOGELZAAD
RODE VRUCHTEN EN VIJF KILO BAKLAVA
KOS EMAK KOS OKHTAK
HET GEDRONKENE IS VERBODEN
DUS SOMMIGEN DIE ZIJN TEVREDEN MET STREPEN EN ZUUR
MAAR KIJK EEN ALCOHOLIST IN LEVENDE LEDER
KIJK ZIJN FUCKING LUL VRIEST ERAF
KIJK EEN JOOD MET WIE WIJ ALLEN MEDELIJDEN MOETEN HEBBEN
KIJK
MIJ IK HUSTLE GEMEENTE VOOR GELD
MIJ IK ZEG IK MOET GEBRUIKEN GELD VOOR TICKET
MAAR MIJ IK BEL NAAR EEN COKETAND
EN MIJ IK ROOK EEN OP HEM
MIJ IK ZEG TEGEN IBO
DAT ONS WIJ MOETEN SLAAN HEM
MAAR HEM HIJ IS RUSTIG GEWORDEN NU
HIJ SNUIFT ALLEEN NA VRIJDAGGEBED
EN NU
HIJ LOOPT NIET ZO VAAK MET ARMENLANGS ZIJN ZIJ
MIJ EERST IK ZWEER OP KORAN
MAAR NU IK ZWEER OP MIJN GODDELOOSHEID
EN ONDER ALLE OMSTANDIGHEDEN IK STEEK JULLIE NEER
EEN VOOR EEN
MIJ IK BEN DE IDIOTE ZOON
MIJ IK HEB GERUILD MIJN TRAININGSBROEK
VOOR GECIVILISEERD EN GEPAST STRAK SPIJKERBROEK
MIJ IK BESTRIJD JULLIE MET WOORDEN
DIE JULLIE ZULLEN BEANTWOORDEN MET VUUR
MIJ IK BEN KAFFER MIJ IK BEN MUNAFIQ
MIJ IK BEN HOND
MIJ IK BEN SMERIG MIJN ZIEL IS BEHOEFTIG
EN NAAST AL DIE MISDADEN IK ZIT TE DUTTEN IN DE
VOORJAARSZON

2014





Een fragment uit MEGADICHT, het slotvers van de bundel, dat alleen al dertig bladzijden beslaat. Een aanklacht tegen zijn landgenoten, tegen de Arabische zender Al Jazeera, tegen zijn ouders, tegen hoofddoeken, tegen Denemarken, tegen hypocrisie, ook die van hemzelf, en tegen nog zoveel meer. In de taal van de vreemdeling die, anders dan hij, deze niet beheerst. En, net als alle andere gedichten, in KAPITALEN afgedrukt, want ze moeten raken als mokerslagen!

In 2013 verscheen dit gedicht in zijn debuut: het waarachtige levensverhaal, in 76 controversiële gedichten over 165 pagina’s verspreid, van de dan 18-jarige, in Kopenhagen wonende Palestijnse dichter-performer Yahya Hassan. Zijn ouders emigreerden in de jaren tachtig vanuit een vluchtelingenkamp naar Denemarken.

MIJ TOEN IK WAS EEN KLEINE THEEDOEK
MIJN VADER HIJ VING EEN HOOFDDOEK MET HET INTERNET
ONS WIJ VLOGEN NAAR VLUCHTELINGENKAMP WAAR HIJ WAS GEBOREN
EN DAN HEM HIJ VLOOG NAAR TUNESIË
EN SAMEN MET ZIJN INTERNETHOOFDDOEK
HIJ WOONDE IN KLEIN HUIS VLAK BIJ SPOOR
MET ZON EN HORIZON BOVEN HUN HOOFDEN
MAAR PLOTSELING ER HING EEN DRONE BOVEN ONZE HOOFDEN
DUS VAN VLUCHTELINGENKAMP NAAR SYRIË NAAR DENEMARKEN




Over het opgroeien van een immigrantenzoon in een ander land gaat het: nog niet geaccepteerd als nieuwgekomen Deen, maar als jongere in het vrije westen steeds meer vervreemd van de oude tradities die hij achter zich wenst te laten liggen:

OP SCHOOL MOGEN WE GEEN ARABISCH SPREKEN
THUIS MOGEN WE GEEN DEENS SPREKEN


De directheid van zijn aanklacht en zijn persoonlijke groei – met opstaan en nog heel veel meer vallen – veroorzaakt veel opschudding. Van de bundel gaan meer dan honderdduizend exemplaren over de toonbank, want eindelijk klinkt de stem van de ontspoorde immigrantenjongeren, die opgroeien in internaten en jeugdgevangenissen, vervallen in kleine criminaliteit, veel geld verdienen met drugshandel, te maken krijgen met geweldsdelicten en die zelf plegen… 

IK DOORZOEK DE FLAT OP WAARDEVOLLE SPULLEN
EEN KLOTEGEWOONTE
DE WEEK VOOR DE ZOMERVAKANTIE WORD IK GESNAPT
ONDERGEBRACHT OP EENHOOG MET UITZICHT OP MOLLEPARKEN
CEL 21 WAAR OOK JIJ
DE MUUR IN VERTROUWEN HEBT GENOMEN NEEF
EEN GROET AAN LILJA GEGRAVEERD IN 2004


Maar de auteur ontvangt tegelijkertijd zo veel en zo’n ernstige doodsbedreigingen dat hij constante beveiliging krijgt. De reden: zijn gedichten zijn een aanklacht tegen zijn religie en de hypocrisie van zijn zogenaamde moslimbroeders, die zich door hem ernstig in hun eer voelen aangetast.

VADERS ZITTEN OP HUN DIKKE REET EN
MISSCHIEN ZIJ ZEGGEN EEN GEBED
MET SPUUG IN HUN BAARD
SPELEN KAART
EN WAUWELEN ISLAM EN AL JAZEERA


Onder hen de dominante vaders, die hun kinderen agressief bejegenen en de laffe moeders die de wrede mishandelingen van hun kinderen aanzien, ook zelf ondergaan, maar zich niet durven te weer te stellen tegen die voorbeeldig gelovigen tijdens het vrijdaggebed in de moskee, wanneer die zich alweer opmaken voor het afranselen van vrouw en kinderen daarna. 


VIJF KINDEREN OP EEN RIJ EN VADER MET EEN KNUPPEL
VEELHUILERIJ EN EEN POEL VAN PIS


Als ze dat uiteindelijk toch doet, haalt vader in Tunesië toch gewoon een nieuwe, via internet bestelde HOOFDDOEK op:

PLOTSELING MOESTEN WE ZIJN NIEUWE VROUW HALEN
UIT TUNESIË
HUURDEN EEN AUTO EN REDEN NAAR LUCHTHAVEN KASTRUP
HIJ ZEI DAT WE HAAR ‘MAMA’ MOESTEN NOEMEN
ZE HAD CADEAUS BIJ ZICH


En ze zijn een expliciete aanklacht tegen zichzelf, door zich in zijn gedichten zo open en eerlijk als voorbeeld te stellen van al die jongeren die door alle verscheurdheid misdragen en in opvoedingsgestichten en gevangenissen belanden in het Europa dat geen raad met hen weet. 
Voor hem persoonlijk geldt dat hij al vanaf zijn twaalfde in aanraking komt met de politie en daarna verhuist naar steeds andere internaten.

IK WIPTE JE WIJF
IK HAALDE JE HUIS LEEG
IK STOPTE DE TELEVISIE IN HET DEKBED VAN JULLIE ZOON
IK KON GEEN REDENEN BEDENKEN
WAAROM MIJN NEEF
JULLIE ZOONS COMPUTER NIET MEE ZOU MOETEN NEMEN
EEN LAPTOP IS EEN LAPTOP ZEI HIJ
DAT IS 500 EXTRA DE MAN
JE GITAREN BELANDDEN BIJ HASSAN DE HELER


Daar, tussen lotgenoten, begint het echte ontsporen, maar bloeit ook zijn creativiteit op. Hij gaat schrijven, een docente ontdekt zijn talent en laat hem naar een schrijversvakschool gaan. Hij gaat optreden als dichter-performer, maakt naam als spreekbuis voor zijn immigrantengeneratie en zijn werk wordt door een uitgever opgepikt. Pas 18 jaar dus als die eerste bundel verschijnt. 


IK BEN EEN GEZONDE EN GOEDGEÏNTEGREERDE DICHTER
MIJ IK SCHRIJF EEN MAIL AAN LARS SKINNEBACH
NAAR PABLO LLAMBIAS NAAR SIMON PASTERNAK
DE VOLGENDE DAG MOET IK VOORKOMEN VOOR AUTODIEFSTAL
VOOR STRAATROOF VOOR INBRAAK


Maar door die bedreigingen en permanente beveiliging kan hij niet meer op straat leven tussen de vrienden die er net zo over denken als hij, terwijl zijn ouders niets meer met hem te maken willen hebben, want alles wat hij schrijft, komt vanuit zijn hart, dus die gewelddadige vader was de zijne, net als die laffe moeder en net als die tweede MAMA uit Tunesië, daar in een te kleine flat in een getto net buiten Kopenhagen. Een gevierd auteur met een riant inkomen, maar ontzettend eenzaam. Drugs en geweld krijgen hem steeds meer in hun greep. Er volgen arrestaties, hij belandt in psychiatrische klinieken…




Ook internationaal valt hij op, niet door zijn gedrag, maar door die geweldige gedichten en al in 2014 verschijnt zijn bundel in vertaling, in het Duits, Engels en Frans en ook in het Nederlands: DIGTE wordt eenvoudigweg GEDICHTEN. Dan treedt hij hier ook op, in juni van dat jaar, in Cultureel Centrum Crea in Amsterdam voor een uitverkochte zaal en met heel veel beveiliging om zich heen. Een optreden later dat jaar bij Literatuur & Muziek-festival Crossing Border gaat niet door. De dichter is te dronken en te stoned om zich van zijn hotel naar de bomvolle zaal te laten brengen. 




Najaar 2019 verschijnt zijn tweede bundel: DIGTE 2. Die staat meteen bovenaan op de Deense bestsellerslijsten. De dichter zelf maakt de presentatie niet mee, want hij zit op dat moment in een inrichting en het gaat niet goed met hem. 




Najaar 2020 komt de Nederlandse vertaling op de markt. Uiteraard met als titel GEDICHTEN 2 en wederom vertaald door Lammie Post-Oostenbrink. De dichter zelf? Die zal er niet bij zijn, want hij pleegde zelfmoord. Woensdag 27 april trof men hem, pas 24 jaar oud, levenloos aan in zijn appartement.

In de Volkskrant (30 april) noemt Arjan Peters hem een groot, onbeheerst en onbeheersbaar talent. Een gedoemde dichter, die (net als J.J. SlauerhoffFV) nergens thuis was - behalve in zijn gedichten.


TOEN JOUW VADER VLUCHT UIT VLUCHTELINGENKAMP
EN TOEN MIJN VADER VLUCHT UIT VLCHTELINGENKAMP
EN TOEN ONZE VADERS ZIJ VERANDEREN
DEENSE FLAT IN VLUCHTELINGENKAMP
ZIJ HALEN ONZE GROOTOUDERS
ONZE OOMS EN TANTES
EN ALLEMAAL ZIJ KRIJGEN BIJSTAND
ZE HALEN HUN NICHTEN EN HUN NEVEN
EN DAN ZIJ GAAN AAN DE SLAG MET HUN
INTEELT INDOCTRINATIE
INBURGEREN INSHA'ALLAH
EN JOU JIJ WORDT EZEL
EEN ECHTERASSE EZEL
JOU JIJ WORDT HIPHOP CRIMINEEL MOSLIM
JOU JIJ PRAAT EEN GEBROKEN DEENS
EN EEN GEBROKEN ARABISCH
MET ÉÉN HAND JIJ GROET JOUW GOD
MET ANDERE JIJ VERZAAKT HEM
JOU JIJ BENT MOSLIM?
JOUW BLIK IS ZWART ALS KA'ABA-STEEN
MAAR JOU JIJ BENT SLECHTS IN BEDOEÏENENDOCTRINE
JOU JIJ WIL EEN SOCIALE ERFENIS
NU JIJ HEBT TWEE
IN DIT LAND WAAR BIER IS GOEDKOPER DAN WATER
DUS WIE BEN JIJ
JIJ FUCKING THEEDOEK 

Archief 2020