woensdag 28 augustus 2019
onder het boze bed van de boeren knielen de dieren
tot bloedens toe en tot op het korte schofthoogte
het schaap in zijn klaar schuimend haar
de egel in zijn distel de ezel in zijn tuigmuil
een kind met meeldraden op de borst
de borst achter het garagegas
en het paard slaat
radeloos
dit alles gade
de dichter die gelezen heeft
de vrede graast zonder genade
geen applaus bekrachtigt de regels van het echte vers
de echte regels tegen de regels geschreven
de rechters die hun zelfmoord plegen
op de drempel van de vrederechter
die de slaap voor dromen gesloten
de dromen die buiten het hemd nader de rok
de gezwollen stem in de rots opsluiten
alles te buiten
de boeren boeren behoeven niet te schrijven
in de huizen hoeven die aan hun huid zich hechten
het graan schrijft gele karakters
en de regen schrijft in chinese vijvers
van alles wat in genadeloze vrede
leeft van de vrede die bij vijven eet
savonds de lamp opsteekt
de dekens opslaat
de voeten uitrukt met de zwaartekracht
en de ogen met de achterdocht
alleen de dichter de regen het water het graan
zien angstig de grazende vrede aan
1951
De vrede graast zonder genade. Ik kwam de regel tegen in een artikel over Stierenvechten in Trouw van 16 juli. Filosoof Ger Groot schrijft, om de beurt met Sabastien Valkenberg, daarin wekelijks een polemische column. Deze keer over Stierenvechten dus. Met als conclusie:
De afkeer van het stierengevecht heeft vermoedelijk meer te maken met het feit dat de stier publiekelijk sterft, in een feestelijke ceremonie, dan met de dood zelf. Die laatste accepteren we, als hij maar bloedloos en in het verborgene plaatsvindt. Moderne mensen zien het leven liever als blijspel dan als tragedie. […]
Daarom schuurt de corrida (het stierengevecht, FV) tegen ons geweten in en laten we ons gemakkelijk mobiliseren door een oproep om die te doen verdwijnen. Vermoedelijk kunnen we inmiddels niet anders – en daarom zal het stierengevecht op den duur wel verboden worden.
De vrede graast zonder genade, zoals de dichter ooit schreef. Hoe paradoxaal dát is, kan de moderne beschaving rustig vergeten wanneer de natuur eenmaal één groot Disneyland is geworden.
Goed om Lucebert weer eens aan bod te laten komen. Gebeurde in deze rubriek pas één keer eerder (lees hier). Gedicht uit zijn debuutbundel: Triangel in de jungle gevolgd door De dieren der democratie (1951). Dit gedicht is het eerste van de laatste afdeling.
Prachtig motto voor elke dichter:
de dichter die gelezen heeft
de vrede graast zonder genade
geen applaus bekrachtigt de regels van het echte vers
de echte regels tegen de regels geschreven
Oftewel: de dichter […] ziet angstig de grazende vrede aan.
