Gedicht gedacht

 Poëzie is alledaags in de zin dat het voor iedere dag is (Carol Ann Duffy)

Een sinds 2016 dagelijkse en vanaf 1 januari 2020 wekelijkse, maar daarna toch weer iets vakere rubriek met gedichten en gedachten daarover. Het levensmotto blijft: ik ben onderweg om mooie dingen aan te raken.

------

Voor wie een handvat zoekt:
Met de pijl rechts van ARCHIEF (zie onderaan deze pagina) ga je terug naar het vorige jaar;
met de pijl links naar het volgende. Handiger zijn deze links: daarmee ga je naar de 
inhoudsopgaven van 2024-1 (A t/m K) en 2024-2 (L t/m Z), 2023-1 (A t/m K) en 2023-2 (L t/m Z), 
2022-1 (A t/m K), 2022-2 (L t/m Z) 2021-1 (A t/m K), 2021-2 (L t/m Z), 2020-1 
(A t/m K), 2020-2 (L t/m Z), 2019, 20182017 en 2016.

Week 46 - Freek de Jonge: 1917

zondag 12 november 2017

Een vreemdeling komt naderbij
Een frontsoldaat, drie dagen vrij
Hij moet, plat gezegd, zijn kwakkie kwijt
Zoekt een vrouw om bij te schuilen
Hij groet me met een hoofse knik
De pijn achter een trotse blik
Hij drinkt te veel en lacht te dik
Hij maakt mij aan het huilen
Danst met mij onder de maan
Ami Pierrot laat je maar gaan
Aanstonds breekt de morgen aan
Vannacht even geen oorlog

Hij vertelt mij in gebroken Frans
Over zijn overlevingskans
De loopgraven, de dood, de stank
Ik probeer hem te plezieren
Hij schikt twee rozen in een vaas
Bloemenjongen, vechtersbaas
Zijn glimlachende blik verdwaasd
Ik laat mij door hem versieren
Parijse nachten vliegen om
Wij vragen niet hoezo, waarom
De dood loopt wel een blokje om
Vannacht even geen oorlog

We doen het liefdeloos en snel
Hij valt in slaap, de blik gekweld
In zijn droom is hij een held
Ik sluit hem in mijn armen
In de loopgraaf en uit de lucht
Ze vallen in een vloek en zucht
De oorlog is voor niets beducht
De dood kent geen erbarmen
Soldaten niet bij naam genoemd
vergane glorie, loze roem
De oude wereld is verdoemd
Niets bestaat voor eeuwig

Ik bid voor hem, weet niet goed hoe
Hij loopt zijn einde tegemoet
Straks komt een ander naar mij toe
Ik kan niet meer dan troosten

2017


Tekst van de nieuwe cd van Freek de Jonge, getiteld Koffers. Goed bedacht, want de cd bevat 13 covers, door hemzelf in het Nederlands vertaald en vertolkt door Freek & De Jonges – nog een woordvondst.



Mooiste lied vind ik het bovenstaande: het relaas van een Franse prostitué tijdens de rampspoed en menselijke ellende van de eerste wereldoorlog.
Het origineel is van David Olney (1948), de geweldige Amerikaanse singer-songwriter:

David Olney: 1917 [studio-opname, 1999]

David Olney: 1917 [live-opname, 2010]

Zijn repertoire is ook opgenomen door onder anderen Steve Earle, Emmylou Harris en Linda Ronstadt. Laatstgenoemden zongen 1917 eveneens:

Linda Ronstadt & Emmylou Harris [studio-opname, 1999]

Eind 2014 was David Olney in Nederland en Freek de Jonge – een fan die werkte aan vertalingen van zijn teksten – nodigde hem uit voor een kop koffie. Ze spraken een hele dag met elkaar en er volgde daarna intensief telefoon- en mailverkeer. En dat resulteerde eind oktober 2015 in vier dubbelvoorstellingen: Freek met zijn muzikanten en David Olney met zijn vaste kompaan, gitarist Mark ‘Sergio’ Webb. Toen bracht Freek al enkele Nederlandse bewerkingen van Olney ten gehore. En hij vertelde zijn publiek hoe hij diens repertoire had leren kennen: een muziekjournalist stuurde hem 15 jaar eerder een cd’tje van de Amerikaan toe en daarop stonden songs die hem meteen fascineerden.
 




Toen ik gisteren 1917 hoorde in Freek de Jonges bewerking, was ik meteen weer terug in 2005 bij twee van die vier optredens van twee grootheden. In De Schalm in Westwoud. Wat waren dat een prachtige middag en avond. 

Morgen meer. Hieronder Olneys origineel:

The strange young man who comes to me
A soldier on a three day spree
He needs one night's cheap ecstasy
And a woman's arms to hide him
He greets me with a courtly bow
And hides his pain by acting proud
He drinks too much and he laughs too loud
How can I deny him
Let us dance beneath the moon
I'll sing to you 'Claire de Lune'
The morning always comes too soon
But tonight the war is over

He speaks to me in schoolboy French
Of a soldiers life inside a trench
Of the look of death and the ghastly stench
I do my best to please him
He puts two roses in a vase
Two roses sadly out of place
Like the gallant smile on his haggard face
Playfully I tease him
Hold me neath the Paris skies
Let's not talk of how or why
Tomorrow's soon enough to die
But tonight the war is over

We make love too hard too fast
He falls asleep his face a mask
He wakes with the shakes and he drinks from his flask
I put my arms around him
They die in the trenches and they die in the air
In Belguim and France the dead are everywhere
They die so so fast there's no time to prepare
A decent grave to surround them
Old world glory old world fame
The old worlds gone gone up in flames
Nothing will ever be the same
And nothing lasts forever

Oh I'd pray for him but I've forgotten how
And there's nothing nothing that can save him now
There's always another with the same funny bow
And who am I to deny them

Archief 2017